بایگانی برچسب: s

فهرست مطالب حجت الاسلام قنبریان در حوزه نماز جمعه

 

 

نقادی به سبک فارس

خبرگزاری فارس پس از پوشش خبری عادلانه ی(!) سخنان طرفهای بحث در ثریا از حدود ده دقیقه تماس تصویری بنده چند غلط فقهی و… شمارش کرده و همین جا هم آن ده دقیقه را انعکاس نداده تا مخاطب بتواند ارزیابی کند.

مثلا مخاطب ببیند در همان وقت ضیق (ده دقیقه مقابل یک ساعت) هم درباره زندانیان گفته ام: “البته آنها برای انجام یک واجب آورده می شدند”!

و درباره تشهیر هم قبل از یادداشت پیوست در همان برنامه گفته ام: “پیشنهاد می کنم شورای سیاستگذاری با همکاری قوه قضائیه چنین کند”!

نویسنده محترم خود را معرفی کند تا محضرشان درس پس دهم و قول مشهور فقهای شیعه در هر دو مساله را مرور کنم!

عمده مطلب یادداشت “نسبت نهاد نماز جمعه با مجرمین قضائی” هم سالهای قبل بنام “رسواگری مفسد اقتصادی از فقه تا قانون تشهیر” در این کانال بود !

چنانچه آمارهای خوانده شده هم سالها بوده و چون به رخ کشیده نشده بود نویسنده فارس عهده دار توجیهش نبود!

مروری در یادداشت های بنده، تمجید و تحسین ائمه جمعه حتی برای برداشتن یک نرده یا جوشکاری یک لوله را نشان می دهد. خداوند ما را از انصاف دور نکند.

به هرشکل همین قدرش هم سپاسگزاریم

مخاطبان فرهیخته، “نقد فارس” / “ده دقیقه حضور تصویری در ثریا” /”یادداشت پیوست” را اینجا بخوانند و قضاوت کنند:

ربنا آتنا من لدنک رحمه و هیئ لنا من امرنا رشدا!

محسن قنبریان

نسبت نهاد نماز جمعه با مجرمین قضائی در روایات و فقه اسلامی

نسبت نهاد نماز جمعه با مجرمین قضائی در روایات و فقه اسلامی[۱]

گرچه نام بردن و نسبت فسادِ ثابت نشده به افراد را در یک توئیت -چه رسد به خطبه نماز جمعه- جایز نمی دانیم؛ اما اینگونه نیست که بطور کلی نماز جمعه هیچ نسبتی با مفسدان اقتصادی نداشته باشد.

چند نمونه:

  1. حاضر کردن زندانیان در نماز جمعه
    1. روایت صحیح السند صدوق و شیخ طوسی از امام صادق(ع): “بر امام است که زندانیان قرض و بدهکاری را روز جمعه به نماز جمعه و روز عید به نماز عید بیاورد. با آنان نگهبانانی بفرستد و وقتی نماز تمام شد به زندان برگرداند[۲]
      فقهاء بزرگ برای زمان حضور امام معصوم که نماز جمعه واجب تعیینی است، این کار را بر امام واجب می شمارند[۳].
      برخی بخاطر وجوب نماز جمعه بر آن زندانیان تاکید دارند [۴]نه بخاطر مجازات آنها.
    2. در الجعفریات روایت شده، امیرالمومنین زندانیان قرض و تهمت را به نماز جمعه حاضر می کرد و اولیاء را برآنها می گمارد تا به زندان برگردانند[۵].
    3. در زمانه ما که نماز جمعه مستحب است(واجب تخییری)، حاضر کردن زندانیان در نماز هم راجح است.
      ارسال این زندانیان همراه با نگهبان و تحت الحفظ، آنها را در چشم نمازگزاران و حاضران نشان دار می کند؛ اما خداوند حضور آنها را واجب یا راجح قرار داده است. (علی القاعده در زمانه ما حضورشان اختیاری است).
    4. پس از انقلاب تا سالهای متمادی زندانیان با لباس مخصوص زندان در نماز جمعه آورده می شدند، هیچکس نگفت این موجب هتک آنها یا لکه دار شدن خانواده آنها یا مغایر با شان نماز جمعه است!
  2. تشهیر مجرمان اقتصادی!
    در روایات و فقه اسلامی ۴صنف مشمول مجازات تشهیرند. این حضور دلخواه نیست حاضر کردن برای مجازاتِ ننگ و عار است. یکی از آنها “مُحتال” است.
    محتال: کسی که با مکر و خدعه و سندسازی مال مردم یا بیت المال را ببرد[۶].
    درباره چنین مفسد اقتصادی ای فقهاء شیعه تصریح کرده اند: سزاوار است با عقوبت، تشهیر شود طوری که دیگران از تکرار کار او بازداشته شوند[۷].
    معنا و مراد از تشهیر؟
    تشهیر در لغت آشکار کردن چیزی در ننگ و عار است طوری که مردم او را بدان بشناسند.
    فقهاء در تعیین مصادیق تشهیر و چگونگی آن در ۴صنف(شاهد دروغ/قوّاد و دلال جنسی/قاذف و تهمت زن فحشاء به بی گناه/ محتال) سخن گفته اند: “اینکه ندا دهنده در قبیله و مسجد و بازار و مانند آن صدا بزند: این آدم، شاهد دروغین[مثلا] است او را بشناسید[۸]” یا گفته اند:”او را در محافل و مجامع مردم از سر خواری و مجازات بچرخانند تا مردم از رفت و آمد با او برحذر شوند[۹]
    پس تشهیر و رسوا کردن ،صرف اطلاع رسانی و محاکمه علنی و… نیست. باید تشهیر، مجازاتی و خوار کننده(شهّره السلطان بالنکال/یشهره بالعقوبه/خزیّاً ونکالاً) باشد؛ و هم بشکل بازدارنده(لیحذرمنه الناس/لکی یرتدع غیره) باشد.
    ظاهرا مجازاتی که امیرالمومنین(ع) برای ابن هرمه -کارگزار او در بازار اهواز- قرار داد از همین قسم است؛ که دستور داد:”…دربرابر دیدگان مردم او را بازداشت و زندانی کن. جارچی ماجرای او را بازگوید…چون جمعه شود او را از زندان بیرون کش و ۳۵تازیانه بزن و او را در بازارها بگردان[۱۰]
    بنابراین نماز جمعه -باهمکاری قوه قضائیه- میتواند مکانی برای اجرای این حکم اسلامی درباره مفسدان اقتصادی باشد.
    این خیرخواهی که با رسوا کردن مجرم اقتصادی(وسایر موارد مُجاز تشهیر) آبروی خانواده او آسیب می بیند را شریعت اسلام لحاظ نکرده است. فقهاء شیعه هم در ادوار مختلف علیرغم آن، به تشهیر آن مجرمان فتوا داده اند.
    از اینجا معلوم است شریعت اسلام، درباره مثل مفسدان اقتصادی، خیر اجتماعی را بر خیر فردی و خانوادگی ترجیح داده است.

در این دو نمونه می بینید نه آوردن زندانیان برای انجام نماز و نه مجازات تشهیر درون مجامع عمومی مردم -که نهاد نماز جمعه از زمره آن است-  برای اختلاس گران و اخلالگران اقتصادی هیچ مغایرتی با شان این نهاد ندارد بلکه رجحان هم دارد.

اگر جای/ یا مثل اراذل و اوباش[۱۱]، مفسدان اقتصادی که مشمول حکم محتال اند، تشهیر می شدند آیا بازدارندگی دو چندان از اطلاع رسانی صرف در رسانه ها[۱۲](مطابق قانون تشهیر مصوب و تصحیح سال۸۵و۹۲) نبود؟!

توجه!

روشن است بدون  تصحیح قانون و حکم قاضی به چنین تشهیری، از نهاد نماز جمعه در اجرا، انتظاری نیست؛ اما ثمره علمی این بحث آن است که شان نماز جمعه بنام تقدس طوری معنا نشود کانه همه این کارها مغایر با آن است!

محسن قنبریان ۱۴۰۰/۸/۱۷

[۱] درباره نسبت نهاد نماز جمعه با گفتمان سازی های اجتماعی و مساله پژوهی های مردم و… جداگانه به تفصیل سخن گفته ام

[۲] روایت را شیخ طوسی از عبدالرحمن بن سیابه (تهذیب ج۳ص۲۸۵) و صدوق از عبدالله بن سنان نقل کرده(وسائل ج۲۷ ص۳۰۱) و هردو طریق صحیح است مخصوصا طریق صدوق.

[۳] ر.ک: منتهی المطلب ج۶ ص۴۹/ذکری ج۴ص۱۶۷/ جامع المقاصد ج۲ص۴۵۴

[۴] مختلف الشیعه ج۸ص۴۲۰

[۵] الجعفریات ص۴۴

[۶] ر.ک: جواهر الکلام ج۴۱ص۵۹۸/ المقنعه ص۸۰۵/ السرائر ج۳ص۵۱۲/ تحریر الاحکام ج۲ص۲۳۴/و…

[۷] السرائر ج۳ص۵۱۲/ المقنعه ص۸۰۵و…

[۸] الخلاف ج۲ص۶۰۱مساله۳۹

[۹] المهذب البارع ج۵ص۶۴

[۱۰] مستدرک الوسائل ج۱۷ص۴۰۳و۴۰۴

[۱۱] گرداندن اوباش هم مستند قانونی ندارد اما تا همین اواخر بشکل های عجیب انجام میشد اما درباره اخلالگران اقتصادی و محتال علیرغم فتوای مشهور فقهاء سر مرز قانون تشهیر -که فقط درج حکم در روزنامه ها ست- می ایستند.

[۱۲] آیا می دانیم که مجازات «تشهیر» در قانون و فقه چه شرایطی دارد؟

پاسخ های حجت الاسلام حاج علی اکبری رئیس شورای سیاستگذاری به حجت الاسلام قنبریان در برنامه ثریا (تیتر نمی زنیم تا سلیقه ما دخالت داده نشود)

قضاوت با شما!

گفتگوی صریح و صمیمی ثریا با رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه

  • ائمه جمعه و رسالت عدالتخواهی
  • عدالتخواهی مصداقی آری یا خیر؟
  • مشی امام و رهبری در حوزه عدالتخواهی چیست؟
  • ظرفیت مهم شبکه امامت جمعه و مساله عدالتخواهی و مطالبه گری
  • حفظ اخلاق در عدالتخواهی و مبارزه با فساد؛ چرا و چگونه؟

 

امشب (یکشنبه) ساعت ۲۳:۰۰ شبکه یک سیما

 

حجت‌الاسلام جواد سلیمانی امام جمعه لاهیجان:

در نماز جمعه‌ای که درد مردم گفته نشود، در نماز جمعه‌ای که به مشکلات مردم ورود نشود، نماز جمعه‌ای که مسئول بی‌خیال را به استیضاح نکشاند؛ این نماز جمعه نیست، نمایش است؛ تویِ این نمایش مردم شرکت نکنید.

من اگر دستم به جایی برسد درب چنین نمایشی را گِل می‌گیرم.

آقای حاج علی اکبری اینها را هم منع کنید

می فرمایند: “طبق نظر امامین انقلاب طرح اینگونه مسائل [مبارزه با فساد و عدالت خواهی] بصورت مصداقی (در نماز جمعه) ممنوع است!”

آقای حاج علی اکبری بر این اساس از نشر این خطبه ها و تکثیر و تأسی از این خطباء هم منع کنید:

  1. امام جمعه کوفه!
    ایشان در اولین خطبه پس از جمل(۱۲رجب سال۳۶ه) و انتخاب کوفه بعنوان مرکز حکومت؛ از ضرورت:
    – خراب کردن مسجد برای بازگرداندن خانه جعفر به ورثه اش!
    – بازگرداندن زمین های تقسیم شده خیبر بین عده ای معلوم به بیت المال !
    سخن گفته اند[۱].
    می بینید بشدت مصداقی و معین است! نمونه های بیشتر هم در مجموعه خطبه های ایشان هست که خوب است دستور فرمایید از نهج البلاغه سانسورش کنند تا امام جمعه ای تأسی نکند!
  2. امام جمعه بالاصاله تهران (که شما موقت ایشانید)!
    فرموده اند: “طرف شرق یک بوستان بزرگی است، یک منطقه خیلی وسیعی است بین بزرگراه بابائی تا ارتفاعات قوچک ، یک زمینی است متعلق به ارتش. بنده بعضی اوقات در این مسیرهای صبحگاهی در بعضی از روزها آنجا می روم و ارتفاعات را حرکت می کنیم، راه می رویم. هر وقت آنجا می روم دلم می لرزد، چون می دانم ده ها چشم طمع کار متوجه اینجاست. کارهایی شروع کردند، ما جلویش را گرفتیم یک تشری زدیم، دعوایی کردیم! می دانم موقتاً دست برداشتند، اما منتظرند یک غفلتی صورت بگیرد یا این حقیر نباشم یا غفلتی پیش بیاید، بالاخره بروند اینجا را تصرف کنند. واقعا انسان دلش می لرزد، یک بوستان بزرگ شاید چند صد هکتاری که اصلش هم ظاهرا متعلق به ارتش بوده لکن الان مورد استفاده ارتش نیست و مورد اختلاف بین ارتش و وزارت اطلاعات و اینهاست. به نظر من اینجا مال مردم است. اینجا باید به صورت یک گردشگاه عمومی مردمی در بیاید. مکرر من این پیغام را دادم به مسئولین گوناگون! شهرداری باید برود اینجا را تصرف کند در اختیار مردم بگذارد[۲]

این امام جمعه تهران از پدیده کوه خواری در شهر سابقشان مشهد هم گفته اند!

آقای حاج علی اکبری بگوید؛ آن امام جمعه “عدالتخواه مصنوعی(!)” چیزی غیر از این جنس حرفها درباره منطقه خود می گفت؟!

آقای حاج علی اکبری بجای طرح فسادها(زمین خواری ها و کوه خواری های آشکار و…) در خطبه ها، صرفاً طی سلسله مراتب تا گفتن به دفتر رهبری را مطرح می کند؛ همین جملات رهبر انقلاب بهترین نقض ایشان است. میفرماید مکرر به مسئولین گوناگون درباره همین زمین پیغام داده؛ اما فایده نکرده و همه می دانیم پس از این علنی کردن با مردم بود که آن زمین توسط شهرداری گردشگاه شد!

وقتی پیغام  مستقیم خود رهبر، افاقه نمی کند، امام جمعه یا نماینده ولی فقیه در استان می تواند مانع فساد کوه خواری و… در منطقه اش شود؟!

اگر یک در هزار مثل همین نمونه یک طرف دعوا نهادی نظامی یا امنیتی باشد با گفتن به نهادهای امنیتی میشود مسأله را حل کرد؟!

در خوشبینانه ترین حالت باید بگویم از عمق ماجرا بی خبرید!

ورودهای مصداقی مذمومی که منع نمی شود!

از ورود موردی و منطقه ای در تبعیض و فساد (مثل هفت تپه ها و هپکو ها و کوه خواری ها و…) منع می کنند؛ در حالیکه باید از ورودهای جناحی بنا به دستور صریح امامین انقلاب منع کنند که نمی کنند و نماز جمعه را حتی برای همه  گرایش های اصولگرا نگذاشته اند!

این دستور صریح رهبر انقلاب است:

“من فقط دو سه نکته را مورد تأکید قرار میدهم: یکى، این حالت پدرانه برخورد کردنِ آقایان در شهرها و در مراکز نماز جمعه [است]؛ این واقعاً مهم است. یکى از خطرهایى که انقلاب را تهدید میکند ‌-که ‌ان‌شاءالله‌ اگر یادم نرود دو سه جمله‌اى عرض میکنم- همین است که مردم دچار دودستگى بشوند و جناح‌بندى و صف‌بندى و خط و خطوط بر مردم حاکم بشود.

 اگر امام‌جمعه به زبان بگوید که من به جایى وابسته نیستم، جناحى را تقویت نمیکنم، حتّى در نماز جمعه این را تأکید هم بکند، امّا در واقع این‌جور نباشد، مردم میفهمند. این‌جور نیست که ما که در تریبون نماز جمعه هستیم، به مردم بگوییم ما به هیچ طرف وابستگى نداریم، با کسى کارى نداریم، از کاندیدایى ‌-کاندیداى مجلس- حمایت نمیکنیم، ما پدر همه هستیم، امّا در کنار حرفهایمان، با تعبیراتمان، با گوشه‌ کنایه‌هایمان، با بعضى از کارهاى جنبى  برخلاف این گفته و ادّعا عمل کنیم! مردم زود میفهمند. این اشتباه است که ما خیال کنیم که مردم به زبانْ فریب میخورند و خیال میکنند ما به یک طرفْ گرایش خاصّى، به یک جناحْ تمایل خاصّى یا تقویت خاصّى نداریم؛ نه، مردم این را حس میکنند و اختلاف بین قول و عمل امام‌جمعه اثر معکوس هم خواهد بخشید. من عرض میکنم واقعاً باید آقایان ائمّه‌ی جمعه، پدرانه برخورد کنند.”(۳)

اگر آقای حاج علی اکبری از نمونه های خروج از این دستور و ورودهای مصداقی جناحی مذموم بی خبرند تا جوانان انقلابی برایشان از برخی ائمه جمعه مشهور فهرست و مستند کنند!

در برخی مراکز استانها کار به جایی کشیده که بسیاری از نیروهای انقلابی و حتی اصولگرا در نماز حاضر نمیشوند، چون امام جمعه محترم فقط یک گرایش از اصولگرایی را قبول و تقویت می کند و لیست و گروه فعال دیگر را شدیدا نفی و طرد می کند!

برخی سابقین شان رسما و علنا در تشکلی سیاسی برای لیست بندی انتخابات حضور هم یافتند و این اصلا پدیده نادری نیست!

واقعا عجیب و جالب است که رئیس شورای سیاست گذاری نماز جمعه در این ورودهای مصداقی مذموم هیچ عملکرد و خط کشی ای ندارد و ورود موردی و منطقه ای علیه تبعیض و فساد را با آن طاق زده است!

محسن قنبریان ۱۴۰۰/۸/۶

[۱] الکافی ج۸ص۵۸. سید رضی صدر خطبه را در خ۴۲ نهج البلاغه آورده است

[۲] ر.ک: yun.ir/wvrpb
اگر ملانقطی نگوید این سخنان امام جمعه تهران در خطبه انشاء نشده است!

https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2124