بایگانی برچسب: s

الگوی حکمرانی در فقه شیعه؛ توزین ولایت میان حاکم شرعی و آحاد جامعه

حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قنبریان در ششمین نشست از سلسله نشست‌های «چیستی و چرایی حکمرانی اسلامی» به تبیین «نمایی از حکمرانی در فقه متعارف شیعه» پرداخت و تلاش کرد تا از دل ابواب فقهی رایج، الگوی حاکم بر مدیریت اجتماعی را استخراج و صورت‌بندی کند.

این استاد حوزه و دانشگاه معتقد است: الگوی حکمرانی در فقه شیعه، نه حکومتی محض است و نه مردمی خالص؛ بلکه بر پایه اصل بنیادین «توزین ولایت» میان حاکم شرعی و آحاد جامعه بنا نهاده شده است. با وجود سابقه چهل‌ساله در امر حکمرانی، فقه رایج شیعه گنجینه‌ای از تصرفات حکمیه و اختیارات واگذارشده به مردم دارد که نیاز به صورت‌بندی مجدد دارد. این الگو، حتی در دوره‌های عدم تشکیل حکومت توسط فقیه، قابلیت اجرا و ردیابی داشته و چالش‌های حکمرانی مدرن را به نقد می‌کشد.

دانلود سخنرانی «الگوی حکمرانی در فقه شیعه» | “دانلود از پیوند کمکی

سخنرانی/ ولایت ورزی در شاخص نهج البلاغه

دانلود سخنرانی «ولایت ورزی در شاخص نهج البلاغه» | “دانلود از پیوند کمکی

ادامه خواندن سخنرانی/ ولایت ورزی در شاخص نهج البلاغه

«عبرتِ ساباط!»

شعار البقیه البقیه (یعنی باقیمانده را دریاب) چه نتیجه ای به بارآورد؟!

یادی از فرماندهان‌شهـــــــــــــــــــــــید
حجت الاسلام والمسلمین قنبریان
شب سوم روضه آخر صفـــــــــــــــــــر
▪️هیئت‌لبیک – حســینیه هنر مشهد

چرا بین این همه تصویر سینمایی، انفاق علی (ع) در رکوع، برای نشان ولایت برگزیده شد؟!

فقط ۴ امام شمشیر زدند اما ۱۲ امام درباره فقر جامعه حساس اند! در زمان حاکم بودن جوری، در خانه نشینی جور دیگر!

حجت الاسلام والمسلمین قنبریان
شب سوم روضه آخر صفــــــــــــر

پاسخ امام علی(ع) به شبهه حجتیه‌ای‌ها که می‌گویند: «چرا با اسرائیل می‌جنگید؟»

غدیریه!

“آن کفش های وصله دار” ؛ شعر سپید علیرضا قزوه را با صدای گرم مرحوم حجت الاسلام دیانی ببینید:

خلیفه نیستی

سلطان هم

فقط امام اول مظلومانی

و جای پنج سال

می شد که پنجاه سال حاکم باشی

می شد که شامات را

چون دندانی کند و پراکند

که سهم بچه های ابوسفیان باشد

و در امارت کوفه

کاری هم به ابن ملجم و قطام داد…

خوب می دانم تا برای غدیر هیاهو نشود، آذین بسته و جشن گرفته نشود، نمی شود از معارف غدیر گفت؛ اما آیا وقتش نرسیده؟!

می دانیم غدیر روز جعل ولایت برای سیاست است؛ نه ولایت تکوینی و باطنی که نه جعل و اعلام می خواهد و نه قابل غصب است.

خوب می دانم غدیر از اینجا وجه کلامی مذهب حق برای اثبات امامت است و امامت رکن رکین تشیع است و جای گفتنش هم غدیر است؛ اما سبک حکومتیِ این حاکم و حکومتش کی وقتش می رسد؟!

باور کنید اینقدر دیر کرده و کم گفته ایم که درون جامعه تشیع برخی خوانش شبه اموی از مقوله ولایت یافته اند!

کاخ و سلطه -اگر شاهش شیعه گستر باشد- که اشکال نداشت؛ بیعت و رضایت عامه هم نزد برخی شرط حکمرانی نیست!

بپرسی ولایت در مقابل اطاعت، ضمانت زندگی مردم هم دارد؛ بسیاری نشنیده اند!

تعارف نکنیم نزد برخی برخوردهای شبه علوی، افراطی؛ و سیاست ورزی شبه اموی، واقع گرایانه تلقی می شود!

سلفی گری در نظام بین الملل منظورم نیست؛ عقلانیت انقلابی در مسائل داخلی و خارجی منظور است.

کاش بین ۱۳رجب و ۲۱رمضان و غدیر -مثل شبهای محرم- تقسیمی کنیم:

– در یکی فضایل باطنی و مقام انسان کامل امیرالمومنین(ع) را بگوییم، در یکی امامت کلامی و اقلا در یکی از سبک حکومتی!

محسن قنبریان ۱۴۰۴/۳/۲۲

۱۱/ درسهای نهج البلاغه

درسهای نهج البلاغه؛ شرح خطبه ۲۱۶

جلسه یازدهم / ۹خرداد۱۴۰۴؛ حجت الاسلام قنبریان

 

آثار و پیامدهای رعایت حقوق متقابل حاکم و مردم۲

۳پیامد برای ۴ لازمه قبل:

  1. اصلاح زمانه
    تعبیر زمان در روایات به سه معنا:
    – زمان
    – گذر زمان و روزمرگی(نمونه روایات)
    – زمانه (یک جهان اجتماعی حاصل از ارتباطات انسانی)
    در “فصلح بذلک الزمان”، “زمانه” منظور است!
    دو قاعده:
    زمانه قابل تغییر است اما قابل ستیز نیست!(روایات / توضیح)
    زمانه از نسبت بین حاکم و مردم ساخته میشود و این رابطه دو سویه است!(روایات)
  2. در بقاء دولت طمع میشود!
    با تحقق حقوق متقابل روشن است
    با لازمه قبل(تحقق معالم عدل) بیان بیشتری دارد(روایات)
    رعایت عدل، رعایت قاعده مندی، تعمیم، قدرت اقناع و بالتبع بقاء است (بخلاف تبعیض)
    ثبات دولتها مبتنی بر اقتدا به سنن الهی (عدل تکوینی) است.
  3. طمع های دشمنان به یأس می انجامد
    در تحقق حقوق متقابل روشن است.
    با واسطه تحقق عدالت؛ چنانچه گذشت قدرت اقناع می یابد

بالسیره العادله یُقهَرُ المُناوی

پس چرا حکومت عدل علی(ع) مقهور شد؟!

جهاد تبیین هم لازم است!

سیره عادله شرط لازم و جهاد تبیین شرط کافی است؛ بدون قاعده مندی و عدالت، جهاد تبیین ممکن نیست!

مقایسه مواجهه کوفه با ابوموسی در ماجرای جمل و در ماجرای حکمیت صفین؛ نقش مهم جهاد تبیین!

دانلود سخنرانی «۱۱/ درسهای نهج البلاغه» | “دانلود از پیوند کمکی”

۱۰ / درسهای نهج البلاغه

شرح خطبه ۲۱۶؛ جلسه دهم / ۲خرداد۱۴۰۴؛ حجت الاسلام قنبریان

 

آثار و پیامدهای رعایت حقوق متقابل حاکم و مردم

 

  1. عزّت حق
    حقوق یا حقیقت؟
  2. برپا شدن راه های دین
    هر حکومتی به قیامتی می برد و حکومت اسلامی باید به بهشت ببرد.
    اطاعت در این حکومت غیر اکراهی است
    پس با تحقق حقوق متقابل، راه دین برپا می شود نه به زور کسی برده شود!
    شبهه حدود و اجبارها!
    – برخی روایاتش در تصحیح طلاق و ارث زنان که مظلوم واقع می شدند!
  3. پرچم عدالت برافراشته میشود!
    عدالت سیاسی (حاصل از رعایت حقوق متقابل) مادر عدالتهاست!
    بدون حقوق متوازن حاکم و مردم:
    – در غلبه حاکم، اگر هم قسط بخواهد، عدالت استالینی است!
    – در غلبه رعیت، آنارشی و هرج و مرج شده که عدالتی شکل نمی گیرد!
  4. سنّت ها در مجاری خودش جاری می شود!
    بحث کلیدی ترتیب اولیاء در فقه (ترتیب: مالک، اب و جد، حاکم)
    ثمره تحقق حقوق متقابل، تحقق ترتیب اولیاء در جامعه است
    حکومت در کار خانواده دخالت بی جا نمی کند؛ خانواده را تعالی می دهد!
    مثلا “سنت” ازدواج در خانواده جاری میشود نه با دست درازی های حکومت، حکومی شود! (نمونه های واقعی)

دانلود سخنرانی «۱۰/ درسهای نهج البلاغه» | “دانلود از پیوند کمکی

۰۹/ درسهای نهج البلاغه

شرح خطبه ۲۱۶؛ جلسه نهم / ۲۶اردیبهشت۱۴۰۴؛ حجت الاسلام قنبریان

اهم نکات ۸جلسه قبل را اینجا بشنوید!

  1. و مقام حق: اهلیت تمتع/ استیفاء و اجرا
    آیا مردم فقط حق دارند یا خود می توانند استیفاء هم بکنند؟!
  2. حقوق متقابل و متکافؤ
    ریشه مردم سالاری دینی در این خطبه است!
  3. اصل مساوات قانونی؛ شرط حکومت ولایتیه
    تقسیم سه گانه میرزای نائینی در اینباره!
  4. چرا حقوق متقابل حاکم و مردم بزرگترین فریضه خداست؟
    قاعده ای از علامه طباطبایی: اگر تحمل حق به اندازه تحمیل حق (بر دیگران) نباشد اربابیت اتفاق می افتد!
  5. نظام اولویت و تقدم:
    تقدم اصلاح دولتمردان بر تربیت جامعه!
    تقدم سیاسی بودن مردم (استقامت بر حقوق اساسی) بر کار تربیتی!
    برخی فکر می کنند وقتی جامعه تربیت شد به او حق سیاسی دهند!
  6. شاخص دینداریِ سه سطحی!
    شاخص دین در ساحت اجتماعی، حُسن الیقین و … نیست؛ تحقق حقوق متقابل مردم_حکومت است!

دانلود سخنرانی «۰۹/ درسهای نهج البلاغه» | “دانلود از پیوند کمکی

۰۸/ شرح خطبه ۲۱۶

درسهای نهج البلاغه؛ شرح خطبه ۲۱۶؛ جلسه هشتم؛ ۱۷ اسفند ۱۴۰۳

دانلود سخنرانی «۰۸/ شرح خطبه ۲۱۶» | “دانلود از پیوند کمکی

همان فراز جلسه هفتم

از چهار فرض در نسبت حاکم و رعیت؛ دو فرض طرح نشده هم به همان وجوه طرح شده برمی گردد!

تقدم دولت سازی بر جامعه سازی در خطبه ۲۱۶

دولت سازی به تعبیر شهید بهشتی یعنی مخروط امامت عدل / روایات…

تقدم “استقامت رعیت” بر دولت سازی! (لا تصلح الولاه الا باستقامت الرعیه)

– نه فرمود “الا بصلاح الرعیه” تا تحقق، دوری شود! فرمود “باستقامه الرعیه”

– این استقامت سر همان حقوق متناظر و فیمابین است ؛ که دولت صالح می سازد!

نتیجه بسیار مهم: سیاسی بودن مردم از تربیت کامل آنها تقدم دارد!

برخی رویکردشان این است تا جامعه تربیت نشده، حقوق اساسی به آن ندهند!

بطلان این نظر در خطبه ۲۱۶ و…

 

دو حلقه این زنجیره:

  1. حلقه رابطه استقامت مردم با اصلاح دولت:
    – حدیث پیامبر(ص): کما تکونون یُولّی علیکم
  2. حلقه رابطه اصلاح دولت و اصلاح و تربیت مردم:
    – الناس علی دین ملوکهم
    – اختلاف نظر شهید مطهری (مجموعه آثارج۱۵ص۱۰۳۰) و رهبر انقلاب(۸۴/۶/۸) در شرح آن
    – روایاتی در اینباره