«حکومت در نهج­البلاغه هیچ نشانه­ای و اشاره­ای از سلطه­گری ندارد. هیچ بهانه­ای برای امتیازطلبی ندارد. از آن طرف مردم در تعبیر نهج‌البلاغه رعیت‌اند. رعیت یعنی آن کسانی، آن جمعی که رعایت آنان و مراقبت آنان و حفاظت و حراست آنان بر دوش ولیّ امر است.

البته مراقبت و حفاظت یک وقت نسبت به یک موجود بی جان است این یک مفهوم پیدا می‌کند.

یک وقت مربوط به حیوانات است، این یک معنا پیدا می‌کند.

اما حراست و حفاظت یک وقت مربوط به انسان‌هاست. یعنی انسان را با همه ابعاد شخصیتش با آزادی‌خواهی با افزایش‌طلبی معنوی‌اش با امکان تعالی و اوج روحی‌اش با آرمان‌ها و اهداف والا و شریفش؛ اینها را به عنوان یک مجموعه در نظر بگیرید؛ این باید با همه این مجموعه مورد رعایت قرار بگیرد این همان چیزی است که در فرهنگ آل محمد در طول زمان مورد ملاحظه بوده؛ کمیت اسدی (درباره‌شان) می‌گوید: سیاستمدارانی که مراعات انسان‌ها را مانند مراعات حیوانات در نظر نمی‌گیرند.

یعنی انسان با انسانیتش باید مراعات شود .این مفهوم رعیت و تعبیری از مردم در نهج‌البلاغه است»

( بیانات حضرت آیت الله خامنه‌ای در اولین کنگره بین المللی نهج‌البلاغه ۶۰/۲/۲۹با عنوان «حکومت در نهج البلاغه»)

پ.ن:

ایشان در آن بیانات رعیت در «عرف نهج‌البلاغه» را از رعیت در «عرف سلطانی» اینچنین متمایز می‌کند. رعیت یعنی کسی که باید رعایتش کرد. اما رعایت انسان با آزادی‌خواهی و عدالت‌خواهی و معنویت‌خواهی اوست. رعایت اینچنینیِ انسان‌ها بر دوش ولیّ امر و حکومت اسلامی است.

از اینرو همه راهبردهای سیاسی، اقتصادی، امنیتی حکومت باید با چنین رعایتی باشد؛ تا رعیت، از فرهنگ نهج‌البلاغه و نرخ امیر غدیر تنزل نکند. (دقت شود)

در روایت مفصلی که در کتاب خصال به نقل از حضرت صادق علیه السلام ذکر شده، ایشان پس از آنکه بر «لزوم توجه به ظرفیت مردم» تاکید می‌کنند، می‌گویند: «حکومت بنی امیه دارای سه خصوصیت بود: شمشیر، بی تدبیری و ظلم! اما شیوه حکومت ما اهل بیت، بر مدارا، دلجویی، وقار، تقیه، خوش اخلاقی، ورع و کوشش است. پس مردم را به این دینی که دارید، ترغیب کنید.

الخصال، ج‏۲، ص۳۵۵

عرش اخوت-عرش ولایت

آیت الله شاه آبادی -استاد امام عزیز- در کتاب گرانسنگ شذرات المعارف، تشکیل اُخوت مومنان را شرط استقرار ولایت غدیر می‏‌خواند!

“توسعه اجتماعات مذهبی برای ارتباط و دوستی با یکدیگر” را خیط[بند تسبیح] اُخوت می‏‌نامد. اُخوت را هم “به حسب حقیقت الفت قلوب و ارتباط دل‏‌های مومنین با یکدیگر” معنا می‏‌کند.

از آیه شریفه‌‏ی “واعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا…” استفاده می‏‌کند که حبل الله(قرآن و عترت) از “عرش رحمان” آویخته شده بر “عرش اُخوت”؛ و تا جامعه اُخوت مومنان تشکیل نشود، ایندو مستقر نمی‌‏شود!

“لذا پیغمبر اکرم(ص) در صدر اسلام با ارتباط کثیری به مقام مقدسش به ایمان و اسلام، ممکن نشد که از وجود آنها استفاده بفرماید برای بسط و مقصد اسلام مگر به احداث خیط عرضی اُخوت [خیط طولی، همان قرآن و عترت است] که آن کثرت را به وحدت آورد… از اینجا معلوم شد که اُخوت از احکام سیاست الهیه است برای اجرای مقاصد اسلامیه”.
(حتما دوستان محقّق و موثر ، شذره اول تا سوّم این کتاب را بخوانند).

نتایج مهم:

1. خود این اُخوت به یُمن و برکت دوستی اهل‏‌بیت بین مومنان ایجاد می‏‌شود. ذیل آیه “فاصبحتم بنعمته اخوانا” (با نعمت خداوند با هم برادر شدید)؛ روایات می‏‌فرمایند: بوسیله ما و محبّت ما با هم برادر شدید (ر.ک: تفسیر نورالثقلین ج۱ص۳۷٨).
   پس دوست داشتن بیشتر اهل‌‏بیت از خود و خویشان، موجب می‌‏شود دوستان آن‏ها را دوست بداریم ولو خویش ما نباشند و گاه علیه منافع ما باشند. این پیوند قلبی و اُخوت ایمانی، بستره می‏‌شود برای تحقّق و استقرار ولایت و حکومت ائمه اطهار که بسی بیشتر از محبت و مودّت آنهاست. (دقت کنید)
2. احادیث بسیار اُخوت و سفارش به رعایت حقوق آنرا از مهمّ‏ترین احکام سیاسی اسلام و در راستای تحقق دولت اهل‌‏بیت ببینیم نه جزئی و شخصی.
   نخبگان مردم و مسئولین تشکل‏‌های دینی، اگر این مهمّ را رعایت کنند واحدهای پراکنده به هم می‏پیوندند و کثرت به وحدت می‏‌رسد و دست ولیّ مشروع جامعه برای پیشبرد مقاصد اسلامی باز می‏‌شود.
3. از مستحبات عید غدیر عقد اُخوت است. با این رویکرد جدید به عقد اُخوت نگاه کنید. فعالان مذهبی و فرهنگی یک شهر که همه ولایت اهل‌بیت و جانشینان آن‏ها را پذیرفته و از دشمنان خدا و اهل‌‏بیت در زمانشان برائت دارند؛ با هم عقد اُخوت ببندند و در اصول حرکت با هم اختلاف نکنند. بزرگترین مستحب غدیر این اُخوت و فریضه غدیر عدم تفرقه است؛ غنیمت شمارید.
4. عامل همه پیروزی‏‌ها در صدر اسلام تا کنون این بوده و عامل شکست‏‌ها، غربت‏‌ها و غیبت‏‌های اولیاء خدا هم عدم تشکیل اُخوت بین مومنان بوده و هست.
   آخرین ولیّ غیبت گزیده خدا(روحی فداه) هم به بزرگ شیعیان- شیخ مفید- پیام داد: “اگر مومنان اجتماع قلوب با هم کنند بر وفای به عهد ما” خواهد آمد (الاحتجاج ج۲ص۴۹٨).
   امام عزیز ما این حقیقت را شهود کرده فرمود: ” ما حسّ کردیم این مطلب را؛ ذوق کردیم این مطلب را که این جماعت ایران که با هم شدند، خدا پشتیبان آن‏ها بود و الان هم هست. کاری نکنید که عنایت خدا -خدای نخواسته- کم بشود. کاری نکنید که برای ولی عصر(ع) ایجاد نگرانی بکنید، تفرقه نداشته باشید با هم”.
   تفرقه=ایجاد نگرانی برای ولی عصر(روحی فداه).
   مباحثه و اختلاف در روش و عمل، به زدن و ساقط کردن هم نیانجامد.
5. برای عدم تفرقه، فرماندهان جنگ نرم و فعّالان مذهبی ،غیر از “از جلو نظام” -که دیدن ولایت و هماهنگی با فرمان اوست- فرمانِ “از بغل نظام” هم دارند!
   یعنی هر تشکّل و گروه باید گروه بغل دستی‏‌اش در جامعه اُخوت ایمانی را ببیند وارد حریم او و کشمکش با او نشود گاه حتی با بودن او لازم است دیگر تو نیایی و همو را کمک کنی.
   چنانچه اهل‏‌بیت به فقهاء -البته کامل و با تقوا- آموزش دادند اگر یکی حکم یا حکومتی کرد دیگران -مادام که او شرایط ولایت را دارد- در حکم با او تزاحم نکنند؛ حتی اگر فتوایشان غیر او باشد. چه خوشبخت می‏‌شویم اگر افسران جنگ نرم هم این را درباره برادر خود در تشکّل و کانون دیگر رعایت کنند.

اگراین یادداشت را نیاز برجا مانده غدیر دیدید به فعّالان مذهبی و فرهنگی غدیری عیدی‌‏اش دهید!

محسن قنبریان
۹۸/۵/۲۸

مسئولین تشکل های مذهبی و انقلابی به این سؤال فکر کنند و جواب دهند:

بهترین کاری که در رابطه با ولایت و ایام غدیر -بعنوان مسئول یک تشکّل- میتوانند کنند چیست؟!

تشکّل شان چه می کند؟ منظور نیست! برنامه چه و سفره چه وابتکار چه! همه خوب و بجا؛ شما -شخصا- بعنوان مسئول یک تشکّل اسلامی-انقلابی چه بدهکاری به غدیر داری؟!

پاسخهایتان را با ما در میان نهید، از این سؤال بسیار مهم سخن خواهیم گفت!