بایگانی برچسب: s

هم‌اندیشی عدالت‌پژوهان

حجت الاسلام والمسلمین محسن قنبریان استاد سطوح عالی حوزه در هم‌اندیشی عدالت‌پژوهان چه گفت؟

از تلاش‌هایش در اصلاح نظام حقوق عادلانه و پیوست عدالت تا نگرانی‌اش از فروکاستن عدالت اجتماعی به یک مسأله دانشی…

تولید و عدالت!

 

اول چند دقیقه وقت بگذارید سیاستهای کلی اصل۴۴ را بخوانید!

 

چه رشد اقتصادی و پیشرفتی موجب عدالت می شود؟!

 

گفته شد پیشرفت خود به خود به عدالت نمی انجامد! عدالت توزیعیِ بعد از رشد اقتصادی هم چاره اساسی فاصله طبقاتی نیست بلکه اصلا تا کیک اقتصاد بزرگ نشود، توزیع سهم بیشتر هم میسر نیست!

 

از اینجاست که “عدالت پیش از تولید” مطرح می شود. “تقسیم عادلانه منابع تولید ثروت” یک اصل اساسی است (بند۲ اصل۴۳ قانون اساسی). پس کلمه اساسی در سیاستهای اصل۴۴: “گسترش مالکیت عمومی در جهت تحقق عدالت اجتماعی” می شود.

بدون گسترش مالکیت عموم، سود منابع برای طبقه یقه سفیدها و سرمایه دارها و  کاهش ارزش اسکناس برای حقوق بگیران(کارمند و کارگر) خواهد بود. فقیران فقیرتر و اغنیاء پولدارتر می شوند!

 

سیاستهای اصل۴۴ برای این گسترش مالکیت عمومی، “تعاونی های فراگیر بیکاران و سه دهک پایین” را پیشنهاد داد که تا پایان برنامه پنجم به ۲۵٪ در اقتصاد کشور برسد. ۳۰٪درآمدهای حاصل از واگذاری ها به بخش خصوصی و حاکمیتی هم به آن تعاونی ها جهت فقر زدایی و سهیم شدن در مالکیت عمومی کشور اختصاص یابد!

 

قانون اجرایی آن هم سال۸۷ تصویب و فصل سوم به آن تعاونی ها اختصاص یافت!

براساس آن باید بودجه سالانه هم برمبنای توسعه آن تعاونی ها بسته شود!

حتی مدل تعاونی توسعه و عمران شهرستانی و دهیاری هم در سال۸۹ طراحی شد!

 

لکن با گذشت ۲۰سال آن طبقات در مالکیت و سهم بری -نه به شکل تعاونی و نه کارگاه های کوچک(ایده دیگر رهبری)- مشارکتی نیافتند! هم مشارکت در رونق رشد اقتصادی کم شد، هم عدالت عقب ماند!

 

محسن قنبریان

ناملازمه رشد اقتصادی و عدالت

 

توجه به این نکته از رهبر انقلاب بسیار ضروری است که: تازه رشد ۸درصدی هم حاصل شود، حتما ملازم با عدالت نیست!

یکبار باید به پیشرفت و رشد۸٪ و استمرار آن فکر کرد(شرط لازم) و یکبار به تقسیم عادلانه عوائد آن یعنی عدالت توزیعی (شرط کافی).

 

واقعیت این است که از برنامه پنجم -که با سیاستهای اصل۴۴ قرار بوده ضریب جینی به ۳۵صدم برسد- تا برنامه هفتم، دولتها(به جز چند نمونه محدود) از عدالت توزیعی فاصله بیشتری گرفته اند ودائماً به دنبال شانه خالی کردن از این بخش هستند!

 

کسانی که به جای تکیه بر توان داخلی برای رشد اقتصادی، صرفا احیای برجام اولویت شان بوده هم درچندماه اجرای برجام به حسب آمار رسمی دیدند باز دهک بالاست که از آن نفع می برد نه عموم مردم!

یعنی نه “رشد اقتصادی درون زا” و نه “احیای برجام”، مستقیماً و لزوماً عدالت نمی آورد و آن تدابیر خاص خودرا میخواهد!

 

متاسفانه این سالها حتی گفتمان عدالت هم در گفتمان پیشرفت به محاق رفته است!

برای نیروی انقلابی هم فقط  روایت پیشرفت مهم است. دیگر از عقب ماندگی عدالت گفتن، عیب است!

 

رهبر انقلاب در دهه پیشرفت و عدالت از عقب افتادن عدالت از پیشرفت بارها گله کردند و مساله را از “عدالت” به “عقب ماندگی در عدالت” به حسب گفتمانی(یعنی سخن غالب شدن) ارتقاء دادند. برای نمونه ببینید: ۸۹/۱۱/۱۵|۹۰/۲/۲۷|۹۰/۱۱/۴|۹۱/۷/۲۲|۹۳/۱۰/۱۷|۹۶/۳/۱۴|۹۶/۳/۳۱|۹۶/۱۱/۲۹| و…

: “فاصله زیاد”، “مطلقا راضی کننده نیست”، “نقطه ضعف ما”، “انصافا عقبیم”، “ضریب جینی بدتر شده”، “از خدا و مردم عذرخواهی کنیم” و…

 

محسن قنبریان ۱۴۰۳/۱۱/۴

توحید و عدالت و آزادی/ معیارهای سه گانه اسلام

علامه طباطبائی(ره) در المیزان:

” انبیاء بشر را -چه نوعش و چه فردش- دعوت مى‌کنند به اینکه تک تک و مجموعشان بر طبق دعوت فطریشان -یعنى بر اساس کلمه توحید- سیر کنند و اعتقاد به توحید حکم مى‌کند به وجوب تطبیق اعمال فردى و اجتماعى بر معیار اسلام‌ براى خدا؛ یعنى معیارهاى زیر:

  1. تسلیم خدا شدن.
  2. بسط عدالت، یعنى گسترش تساوى در حقوق حیات.
  3. حریت در اراده صالحه و عمل صالح.

و این تحقق نمى‌یابد مگر وقتى که ریشه‌هاى اختلاف یعنى:

  1. بغى به غیر حق.
  2. استخدام و تحکم زورمندان از زیر دستان.
  3. اینکه ضعیف برده شدن براى قوى را بپذیرد، از بیخ کنده شود.

 پس هیچ اله بجز اللَّه نیست و هیچ ربى جز او نیست و هیچ حکمى جز براى خدا نیست.” (ترجمه المیزان ج۳ ص۳۹۱و۳۹۲)

نتایج:

  1. “فطرت” دعوت به توحید و “توحید” دعوت به تطبیق اعمال فردی و اجتماعی بر “معیار اسلام” می کند.
  2. “معیارهای اساسی اسلام” سه تاست:
    – تسلیم خدا شدن.
    – بسط عدالت.
    – آزادی در اراده صالحه.
  3. بسط عدالت را به “گسترش تساوی در حقوق حیات” معنا می کند.
    جای دیگر توضیح داده “حقیقت نوع انسان” بطور مساوی در افراد تقسیم شده، پس اقتضاء می کند “حق حیات” هم در بین افراد آن مساوی باشد و همه در بهره مندی از آن “در یک سطح” باشند! (ر.ک: ص۳۹۴)پس هرچه از شعب حق حیات شد، همه افراد در آن مساوی اند.
  4. هریک از این سه معیار، ضدی دارد که “ریشه اختلاف” در جامعه میشود:
    – بغی به غیر حق؛ در مقابل تسلیم خدا شدن (اختلاف دینی)
    – استخدام یکطرفه زیردستان و ناتوانان توسط زورمندان و توانگران؛ مقابل بسط عدالت و تساوی در حقوق حیات (اختلاف طبقاتی در کالا شدن حق های اساسی)
    – پذیرش بردگی اقویا؛ مقابل آزادی در اراده صالحه (اختلاف طبقاتی در رتبه بندی اراده ها)
  5. اسلام “دین توحید” و همزمان “دینِ عدالت و آزادی” است. این دو نه از احکام فرعی که معیارهای اسلامِ اصیل و فروعات مهم توحیدند.
    اسلام منهای عدالت و حریت، اسلامِ شرک و تقلبی است.

محسن قنبریان

سخنرانی/ عدالت و پیوست عدالت

ارائه در مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی / افتتاحیه دوره دانش پژوهان پیوست عدالت/ شهریور ۱۴۰۳

عدالت و پیوست عدالت

حجت الاسلام قنبریان

  • لحاظ کردن چند نکته برای دچار
    نشدن به تقلیل ها و تنزل ها
  • جدا کردن مساله از نامساله
    – تفاوت عدالت پژوهی با عدالتخواهی!
  • محوری ترین مساله در عدالت
    – عقب ماندگی از عدالت!
    – تصریحات رهبر انقلاب در اینباره!
    – هر عقب افتادگی هم قابل جبران نیست!
  • فهرست دوگانه های کاذب در بیان رهبر انقلاب
    – عدالت_ولایت
    – عدالت_پیشرفت
    – عدالت_آزادی
    – عدالت_معنویت
    – عدالت_مصلحت
    – عدالت_کارآمدی
    – عدالت_عقلانیت
    – عدالت_امنیت
  • نتیجه این دوگانه ها
    – مختل شدن گفتمان عدالت در بدنه مردم
  • – از اولویت انداختن عدالت در دستگاه حکمرانی
  • نظریه عدالت جمهوری اسلامی
    – عدالت سه ضلعی است
    .ضلع اقتصادی/ اصل ۴۳قانون اساسی
    .ضلع سیاسی/ اصل ۲۶ و ۱۰۴ قانون اساسی
    .ضلع فرهنگی/ بند ۷ و ۱۵ قانون صداوسیما
  • عدالت در ساحت حکمرانی
    – قانون [نظریه عدالت]
    – اجرا [ظرفیت ها و موانع قانونی تحقق عدالت]
    – پیگرد و نظارت [مثال فقهی زکات و وقف]

دانلود سخنرانی «عدالت و پیوست عدالت» | “دانلود از پیوند کمکی

سخنرانی/ شهید بهشتی و الهیات کاربردی

ششمین پیش نشست همایش انقلاب اسلامی و الهیات کاربردی / موسسه پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی (دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای) با همکاری دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران/ ۲۳مهر۱۴۰۳

شهید بهشتی و الهیات کاربردی

ارائه: حجت الاسلام و المسلمین قنبریان

چند سطح الهیات کاربردی شهید بهشتی:

  1. اثر بر احکام و قوانین، اینجا او یک فقیه جامع نگر است
    دو نمونه از فتوای فردی و اجتماعی
  2. اثر بر خود افعال فردی و جمعی بندگان، اینجا او یک احیاگر دینی است
    احیاگری در نقش عمل و تعهد
    احیاگری در عزاداری تراز تشیع حسینی
  3. اثر در ساختارها و روابط اجتماعی، اینجا او یک مصلح اجتماعی و به تعبیر خودش طبیب است
    مثالی از تصحیح روابط عینی اقتصاد و رفع اتهام از عقود اسلامی!

دانلود سخنرانی «شهید بهشتی و الهیات کاربردی» | “دانلود از پیوند کمکی

چتر عدالت بر همه سیاست‌ها

حجت الاسلام و المسلمین قنبریان | استاد حوزه و دانشگاه

عدالت در تمام مسیر و جریان شکل‌گیری ایده یک سیاست یا مداخله تا تدوین و تصویب و نهایتاً اجرای آن باید دخالت و سریان داشته باشد. پیوست به دنبال عدالت در تمام این فرآیند است.

عدالت نه مسئله‌ای فرعی است و نه مسئله‌ای در عرض سایر مسائل. عدالت ربطه‌ی طولی با همه مسائل دارد. هر مسئله‌ای باید متأثر از عدالت باشد. در آن نقض آشکار بی‌عدالتی انجام نشود. عدالت بیشتری تأمین شود یا حداقل ضرب به عدالت نزند.

پیوست عدالت به‌دنبال احراز موافقت یک قانون یا لایحه با عدالت است. اگرچه امکان احراز موافقت قطعی نیست اما حداقل می‌توان موافقت اطمینانی را بررسی و تأیید کرد.

 مشاهده فیلم کامل بیانات حجت الاسلام و المسلمین قنبریان در صفحه آپارات مرکز رشد

مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع)

واکنش ستاد امر به معروف به پرونده حجت‌الاسلام ریسمان‌سنج/ حکم این پرونده مطالبه‌گران را ناامید می‌کند

ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور با صدور بیانیه‌ای نسبت به حکم محکومیت حجت‌الاسلام ریسمان‌سنج، معاون سابق اجتماعی ستاد امر به معروف خوزستان واکنش نشان داد و از مقامات قضایی و دادگاه ویژه روحانیت خواستار بررسی زوایای مختلف این پرونده با دقت نظر و حساسیت بالا شد. ادامه خواندن واکنش ستاد امر به معروف به پرونده حجت‌الاسلام ریسمان‌سنج/ حکم این پرونده مطالبه‌گران را ناامید می‌کند

پیوست عدالت

رهبر انقلاب: قوانین و تصمیمات مهم دولت نیاز به پیوست عدالت دارد. پیوست عدالت یک کار تشریفاتی نیست یک امر واقعی است. ۱۴۰۳/۶/۶

پیوست عدالت: