بایگانی برچسب: s

«روایت زن ایرانی»

«روایت زن ایرانی»؛ ویژه‌نامه سیزدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار منتشر شد.

آنچه در این ویژه نامه میخوانید:

  • نسبت خانه‌نشینی زن با کالا انگاری او؛ تقریری از سخنرانی حجت‌الاسلام محسن قنبریان
  • آسیب شناسی نقش رسانۀ ملی در بازنمایی نقش زنان، دکتر فرج الله هدایت نیا
  • یادداشت دکتر رقیه فاضل؛ دکتری علوم تربیتی، درباره سرمایه‌داری و فرصت فکر‌ کردن زنان
  • یادداشت رقیه رودسرایی؛ نویسنده کتاب انقلاب ژاکت‌های دکمه‌دار
  • بت دوگانه‌ی(خانه‌داری-فعالیت اجتماعی) را بشکنیم! ، مهدی تکلو، دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
  • یادداشت‌هایی درباره فیلم‌های با موضوع زن در ادوار جشنواره مردمی عمار
  • مفرد مونث غائب؛ گفت‌و‌گو با مریم برزویی، کارشناسی حقوق و طلبه سطح دو
  • معرفی کتاب مَنَم یه مادرم؛ روایت هایی از سبک تربیتی والدین شهدا
  • همچنین گفتارهایی از فاطمه دلاوری پاریزی، احمد عسگری، ملیحه بخشی‌نژاد و…

جشنواره مردمی فیلم عمار

دریافت «روایت زن ایرانی» | “دریافت از پیوند کمکی

و باز درها بر همان پاشنه‌ها می‌چرخد!

دو روز از فرمایشات مهم حضرت آقا درباره زنان و خانواده می‌گذرد و تقریباً نتیجه‌اش در رشد همگرایی جامعه حزب‌الهی تا جایی که برای بنده مشهود است، تقریباً هیچ است!

همه کسانی که از قبل موضعی دارند، جملاتی از حضرت آقا را گزینش کرده‌اند و بر درستی دیدگاه خود با تأکید بر «فصل الخطاب بودن کلام رهبری» اصرار می‌ورزند!

تقریباً گفتگویی شکل نمی‌گیرد و رفت و برگشت‌ها، بیشتر شبیه «بیانیه‌های سیاسی پی در پی» است تا «گفت و شنودی فرهنگی»!

کسی را ندیده‌ام که با فرمایشات حضرت آقا تکان قابل توجهی خورده باشد، کأنه آنچه در پوشش گفتگو انجام می‌دهیم را بیشتر ابزاری برای ابراز و تحمیل دیدگاه خود می‌دانیم، تا مجالی برای تأمل و شنیدن و آموختن!

ایده گفتمان انقلاب اسلامی در برخورد با حجاب را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد؛

    این ایده مرزهای روشنی با جریان توسعه‌خواه، مدیران التقاطی و جریان تحجر دینی دارد و در ذیل انگاره‌ پیشرفت قابل صورت‌بندی است:

بی‌تردید اهمال نسبت به بی‌حجابی، اشتباهی جبران‌ناپذیر است.

هیچ توجیهی در به تعویق انداختن توجه و حساسیت نسبت به مقوله حجاب، پذیرفتنی نیست.

باید حاکمیت در مسئله حجاب، مورد مطالبه و امر به معروف ونهی از منکر قرار گیرد.

در برخورد با پدیده بی‌حجابی، «تمرکز بر برخورد انتظامی و قضایی» ایده‌ای متحجرانه است.

مهمترین عامل رشد بی‌حجابی، تحقق پروتکلهای ایده توسعه  غربی در کشور، توسط جریان مدیران التقاطی و در میانه‌ی چُرت خرگوشی جریان متحجر است.

برخورد انتظامی و قضایی با بی‌حجابی حتما باید در جای خود مورد تأکید قرار گیرد.

امر به معروف و نهی از منکر درباره حجاب، نباید منجر به نفرت آفرینی و برچسب زنی ضد انقلابی و ضد دینی به بی‌حجابان شود.

ایده گفتمان انقلاب اسلامی درباره بی‌حجابی را می‌توان در میان این سلب و ایجابها بهتر فهم کرد:

  1. در این ایده، اینگونه نیست که بی‌حجابی را باید پذیرفت و با آن کوتاه آمد؛ هرگز!
    بلکه بدان معناست که در برخورد با بی‌حجاب، نباید نقطه برخورد را فقط نکته آشکار و هویدای آن در خیابان قرار داد.
  2. در این ایده، اینگونه نیست که بی‌حجابی اهمیت ندارد و باید مواجهه با آن را به بعد موکول کرد؛ هرگز!
    بلکه بدان معناست که ما با مجموعه‌ای از منکرها مواجه هستیم که بنا به فرمایش رهبری مسئله بی‌حجابی به صورت مستقیم در رأس آنها نیست. از امروز باید مبارزه با بی‌حجابی را با شدت و حدّت ادامه دهیم، ولی در ضمن یک منظومه و نظام امربه معروفها و نهی از منکرها که در آنها رعایت اولویتها شده باشد. بی‌حجابی، پیوست فرهنگی فرآیند توسعه مدرن است که متأسفانه آگاهی و به تبع آن، حساسیتِ جریان دینی به علت وجود سه دیگری گفتمان انقلاب اسلامی (جریان غربگرایی، مدیران التقاطی و تحجر دینی) درباره آن کم است.
  3. در این ایده، اینگونه نیست که حاکمیت، وظیفه‌ای در قبال بی‌حجاب ندارد؛ هرگز!
    بلکه بدان معناست که از حاکمیت باید مطالبه حساسیت به مقوله حجاب داشته باشیم و از او بخواهیم که از یک بام و دو هوای خواستن و نخواستن رشد فرهنگی و از جمله حجاب بیرون بیاید. باید به او بفهمانیم که مطالبه ما فقط بر روی برخورد انتظامی و قضایی با حجاب نیست، بلکه حاکمیت باید در وهله‌ی اول، همه تصمیمات غلطش را در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی که بر مقوله «فرهنگ اسلامی ـ ایرانی» و از جمله «حجاب زنان» تأثیرات منفی می‌گذارد، متوقف کندو از دوگانه «سیاست‌زدگی در شعار» و «سیاست‌زدایی در عمل» دست بردارد که نتیجه آن چیزی نبوده است تاکنون جز «هویت‌زدایی انقلابی»؛ و البته به میزان شدت و جدیتش در این کار، برخورد انتظامی و قضایی را در دستور خود قرار دهد. (تقدم دولت‌سازی بر جامعه‌سازی)
  4. در این ایده، اینگونه نیست که باید امر به معروف زبانی و همگانی را از دستور کار خارج کرد؛ هرگز!
    بلکه بدان معناست که در برخورد با بی‌حجابی، خط قرمز امر به معروف و نهی از منکر عمومی این است که نباید «نفرت‌آفرینی» کند و دلها را از هم دورتر نماید؛ نباید با برچسب «ضد انقلابی» و «ضد دینی» همراه باشد؛ نباید به گسست اجتماعی بینجامد؛ نباید اولویتها نادیده انگاشته شود؛ باید از منظر برادری و رحمت باشد؛ باید دلسوزانه و متعهدانه باشد؛ باید به دور از عصبانیت و خشم باشد. باید متوجه بود که مقوله بی‌حجابی هرچه باشد، بیش از هرچیز درمانش منوط بر «هویت‌زایی انقلابی»است که هم می‌تواند حاوی عنصر جهت است و هم امکان کنش و تأثیر اجتماعی را فراهم می‌کند و هم بستری است برای رشد عقلانیت و آگاهی….

خدا را شکر که هستی!

صدا (سرود دختران بالغ)، رنگ (روسری و حجاب برخی بانوان حاضر) و مهمتر سخنان حکیمانه، همه پیام بود؛ برای دو جانبِ افراطی و تفریطی نسبت به گفتمان اصیل انقلاب اسلامی:

ضرورت شرعی خواندن حجاب، ناظر به  نواندیشانی بود که از رد الزام تا انکار اصل وجوب و حجاب عرفی رفته اند. به سیاسیونی که اهمیت حجاب را دست چندم کرده اند، هم بود.

دختر خود خواندنِ کم حجاب و رد اتهام بی دینی و ضد انقلابی، خط روشنی مقابل جریان دیگر است که بیشتر از خشونت رفتاری، دچار درشت گویی زبانی درباره اینان است. یکبار شریک مفسدان اقتصادی خطاب می کند و یکبار برانداز!

جالب اینکه فرمودی قبلا به علماء دراینباره تذکر هم داده ای!

بخصوص این جمله پدرانه بسیار دلکش بود که: “من حسرت می خورم به آنجور اشک ریختن. می گویم ای کاش من می توانستم اینجور مثل این زن جوان اشک بریزم اینرا چطور میشود متهمش کرد؟”

فن آوری اجتماعیِ تصحیح حجاب، عمده اش با تأثیر و تأثر متقابل مردم بر هم انجام می شود و اندکی از برخورد با ناهنجاری ها، گردن حکومت می افتد. این تأثیر و تأثر متقابل جز با این نگاه حاصل نمیشود. باید محجبه و متشرع در بد حجاب هم فضیلتی قائل باشد و حتی امر و نهی او بر خود را بپذیرد تا زمینه اثر گذاری بر او هم فراهم شود. بی دین و برانداز دیدن بد حجاب، قفل کردن این فن آوری اجتماعی و رفتن به سمت برخورد صرفاً خشن است! (دقت کنید)

خدارا شکر که از نسل مطهری و بهشتی تو برای ما ماندی!

محسن قنبریان

معرفی کتاب

چنانچه قابل پیش بینی بود بازگفتن قرائت شهید مطهری درباره حجاب و زن، مواجهه ای مثل همان دهه طرح شده توسط ایشان را -در مقیاسی کوچک تر- داشت: عموم جامعه استقبال می کنند/ طیف سنتی مذهبی بخاطر برخی روایات و فتاوا و سیره متشرعین مخالفت یا چالش می کنند! البته هردو پدیده مبارکی است و زمینه گفتگوی بیشتر و احیای نگاه اصیل و عمیق متفکران انقلاب اسلامی می شود.

متاسفانه فضای تبلیغی و ترویجی در دهه های گذشته در خدمت درخواست طیف سنتی و قرائتی در اصالت بخشی به خانه نشینی (نه فقط خانه داری -بهتر: شوهرداری- و مادری که ارزش مند است) بوده است. سیاست گذاری ها هم در حرکت پاندولی در برخی حوزه ها به این اصالت و در برخی حوزه ها، به جانب رقیب: تشابه مذموم زن با مرد (نه تساوی حقوق زن و مرد که مثل مطهری مدافع اش بود) منحرف میشده است!

چقدر خوب است جوانان و مبلغان عزیز یکبار دیگر دو کتاب: مساله حجاب و نظام حقوق زن در اسلام شهید مطهری را بخوانند. دانشگاه امام صادق(ع) در دفتر ۴ خلاصه های آثار ایشان در ۱۵۰صفحه این دو و کتاب اخلاق جنسی در اسلام و غرب را خلاصه کرده است (برای آنها که حوصله مفصل خوانی ندارند).

بحثهای تفصیلی تر در پاسخ به شبهات و اشکالات بعد از این کتابها آسانتر می شود…

محسن قنبریان

حجاب؛ ارزش دینی، همراهی مردم!

حرف نوی انقلاب اسلامی، توأم کردن ارزشهای اسلامی و مردم بود. در حجاب:

  • ۱۵اسفند۵۷ امام خمینی کارمندان ادارات را دعوت به حجاب شرعی کرد.
  • ۱۷اسفند تجمع مخالفین(۱۵هزار نفر) و موافقین الزامی شدن حجاب در تهران تا چند روز! بحثهای طرفینی/ منع دفتر امام از توهین و برخورد با زنان مخالف!
  • ۱۰تیر۵۹ (۱سال و اندی بعد) موضع گیری دوباره امام درباره پوشش نامناسب برخی زنان ادارات.
  • ۱۳تیر راهپیمایی سراسری و میلیونی در کشور در حمایت از امام/ حمایت گسترده تشکل های مردمی.
  • به دعوت رادیو صدای آمریکا حدود ۱۰۰۰زن از طبقات مرفه تجمع اعتراضی می کنند.
  • ۱۶تیر شورای انقلاب و ریاست جمهوری رعایت حجاب را برای کارمندان دولت الزامی اعلام می کند.
  • بازاریان هم از بانوان می خواهند بی حجاب وارد بازار نشوند.
  • شورای خلیفه گری ارامنه هم، با وجودی که تکلیف حجاب شامل زنان ارامنه نمیشود اطلاعیه می دهد: به پاس احترام فرمایشات امام، از زنان ارمنی می خواهد در ادارات و مراکز کار از لباس آستین بلند و روسری استفاده نمایند!
  • شروع الزام از کارمندان ارتش و مراکز نظامی(تیر۵۹).
  • سه سال بعد(۶۲) مجلس شورای اسلامی به نمایندگی از ملت در قانون مجازات اسلامی برای بی حجابی، تعزیر معلوم می کند!

اینبار دیگر اعتراضی شکل نمی گیرد. ارزش حجاب در فضای دفاع مقدس و شهادت در کشور عمومی می شود.

گزارش مصور و مستندی از این روند الهی_مردمی را در رسانه مستضعفین ببینید.

 

محسن قنبریان

حجاب در حجاب!

قطعاً شهدای عزیز به حجاب سفارش کرده اند و حتی به لحاظ تاریخی شهادت آنها نقش جدی در سریان ارزشهای اسلامی از جمله حجاب در جامعه پس از انقلاب داشت؛ لکن فلسفه حجاب، گرامی داشت خون شهداء نیست!

قطعاً حجاب زنان باعث می شود مردان، بیشتر از گناه حفاظت و بنیان خانواده مستحکم بماند؛ لکن فلسفه حجاب، محدود کردن زن برای سلامت مرد و خیانت نکردن به زن اول نیست!

از مجموعه حقوق زنان در قرآن (علم آموزی، کنش سیاسی، کسب، فعالیت خیرخواهانه و…) در کنار تکالیفشان (از جمله حجاب) میشود فهمید: حجاب برای تأمین و تضمین حضور اجتماعی زن است. زن بتواند مثل هر انسانی از حقوق مساوی خود با مردان بهره‌مند باشد؛ تأنیث او موجب ایذاء و حرمانش از انواع فعالیتهای اجتماعی نشود.

ترویج حجاب با این بنیان فکری -که میراث مثل مطهری هاست- اقتضائات دیگری -غیر از منبر رفتن و صرفاً تعبیر سازی برای حجاب- دارد. امتداد این بنیان، کمتر از دیگری هایش تمایز گذاری شده است!

امتدادهای این حجاب را باید بیشتر در فعالیت های موثر و نوشونده اجتماعی تحقق داد و بعد روایت کرد؛ تا با تعامل عینیت و ذهنیت، جامعه اقناع شود: حجاب برای زن در اجتماع (ورزش و هنر و علم و کسب و سیاست و…) بهتر است!

مثلا هیچ باحجابی خالی از فعالیت موثر اجتماعی نباشد و هیچ فعالیت مشروع اجتماعی خالی از جمعیت باحجاب نباشد!

اینگونه “کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم” هم کنار دعوت زبانی و… می نشیند!

محسن قنبریان

ری استارت(بازآغاز) حجاب خواهی!

هفته اخیر تحرکاتی -بخصوص از سوی بانوان- برای بازآغاز مقابله با کشف حجاب نمود یافت؛ از پلاکارد دست گرفتن و تذکر لسانی، تا حمایت از منع خدمات بانکی به بی حجاب و تحصن اعتراضی برای عدم برخورد با کشف حجاب و…!

قطعا نمی شود در حکومت اسلامی دغدغه های ایمانی و اسلامی را سرکوب کرد، نسبت به عادی شدن کشف حجاب بی موضع بود، یا از وظایف همگانی مثل تذکر لسانی منع کرد.

همه سخن در این است که بازآغاز و شروع مجدد باید با آسیب شناسی رویه قبل باشد. ارزشهای الهی با همراهی(اقلا همراه کردن) مردم حرف نوی انقلاب اسلامی بوده است و این ایده مرکزی سر همه راه حلهای مساله های ما چتر می اندازد.

شهید بهشتی در ص۶۲تا۶۷ کتاب سه گونه اسلام نکاتی را توجه می دهد:

– تحقق نسبت حجاب و احترام زن.

– تحقق نسبت حجاب و عزت و شخصیت محجبه.

– تحقق نسبت حجاب و فعالیت های موثر اجتماعی زن.

– تحقق نسبت دعوت به این فضایل و پذیرفتن حق انتقاد متقابل برای طرف مورد دعوت. [رسمیت شماری ولاء طرفینی]

بنده به قدر بضاعت اندک خود به کرات قدم اول برای این باز آغاز را همان رسمیت شماری ولاء طرفینی و تهیه بسته سیاستی و اقدامی برای آن شمرده ام؛ و الا قفل شدگی موجود دوباره گره کور می شود!

محسن قنبریان

قوی اما مستضعفیم!

وقتی موشکها و پهپادهایت را برای دفاع یا تهاجم به دشمن، نو و دقیق می کنی؛ او میدان جنگ (نه بازی) را عوض می کند! میدانی که نه غلبه حجت (استدلال) در آن تمام کننده است و نه قدرتِ نظامی و…!

انقلاب اسلامی -که ایده های اساسی اش روزی برایش قدرت نرم در منطقه و بلکه جهان شده- امروز قدرت سخت اش زبانزد می شود اما در میادین نرمی به چالش کشیده می شود که میدان او نبوده/نشده/ نیست!

یعنی انقلاب، ارزشهای خود را در آنجا بماهو حقه بازتولید و رشد نداده است؛ میادین: فوتبال/ اینستاگرام/ جنگ هشتگ ها و…

چین با “تیک تاک” به جنگ اینستاگرامِ آمریکایی رفت. جنگی صرفاً سیاسی اما بوسیله همان ارزشهای آمریکایی اینستاگرام!

جمهوری اسلامی نه به لحاظ سخت افزاری بلکه به لحاظ ارزشهای فرهنگی اش نمی تواند تیک تاکِ ایرانی داشته باشد که همه سرگرمی ها و سکس و رقص و انواع دیگرباشی ها درش باشد و فقط آمریکایی نباشد!

 هرچه “روبیکا”یش، اینستاگرامی تر شود، از ارزشهای انقلابش دور تر میشود و هرچه پلتفرم هایش “ایتا”ای تر شود شهروندان و بخصوص جوانانش را بیشتر از دست می دهد!

جام جهانی سالها “پوششِ” جنایات غربِ وحشی و “روکشِ” خیانات دست نشاندگان استعمار بوده اما اینبار برای جمهوری اسلامی نه پوششی است و نه روکشی؛ خودِ میدان نبرد است. نبردی که نه بازکنان تیمش، همه رزمندگان کربلای۵ و مدافعان حرم و تجلی ارزشهای انقلاب اند و نه تماشاگران کشورش همه با تیم جمهوری اسلامی اند!

 افراد تیم سرودملی نمی خوانند، کاپیتان با نام خدای رنگین کمان(!) شروع و کنار داغدیدگان حوادث اخیر اعلام حضور می کند. جمعیت بالایی از تماشاگران هم در خانه ها روی سکوهای تیم رقیب می نشینند یا تماشا را تحریم می کنند!

دبل گل زن ایرانی محبوب اروپا را روزنامه ای داخلی “پوچ” تیتر می کند! و…

راه حل دو دیگریِ گفتمان انقلاب اسلامی واضح است:

  • متحجران: علیه فجازی و صرفاً محدودیت برای همه پلتفرم های نوبه نو شونده اش/ علیه فوتبال و جام جهانی بلکه علیه تیم ملی و بازیکنان وطن!
  • دگر اندیشان: موافق فجازیِ جهانی و جام جهانی و همه استاندارد سازی های بین المللی نظام سلطه؛ خواهان استحاله ج.ا در مقتضیات آنها (اینبار اغلب علیه تیم ملی بخصوص بازیکنان مقید به ارزشهای ج.ا)

راه حل “گفتمانِ جمهوری اسلامی” (با تاکید بر دو رکن اش: ارزشهای اسلامی و مردم) اما در ایندو معلوم نیست!

می خواهد با ورزش بخصوص فوتبال و  ورزش بانوان، متن و حاشیه های المپیک و جام جهانی چه کند؟! امتداد خود را چگونه در آنها تعریف و تعبیه می کند؟! صرفاً پوشاندن سر زنانِ ورزشکار -که هر روز به کلاه نزدیک تر و بعضاً حذف میشود- را امتداد ارزشهای خود می داند؟!

با فضای مجازی غیر از فیلترینگ چه چاره ای دارد؟! فجازی ایرانی اسلامی انقلابی چگونه محیطی است که همه شهروندان را در خود جای داده و راضی نگه دارد؟!

پاسخها کماکان سیاسی بلکه نظامی است: اینها مهم نیست؛ مهم قدرت نظامی ما و دست برترمان در منطقه برای اخراج آمریکا و نابودی اسرائیل است!

ناپاسخی هم عمدتا بخاطر اختلاط گفتمان اصیل با دو دیگری خود در سیاستگذاری و اجراست!

شاید حوادث این دو ماه و نحوه مواجهه اعتماد عمومی با ج.ا و مواجهه اینبار جامعه بزرگ فوتبال دوستان با تیم ملی، این عبرت را بدهد که اگر در این میادین نرم دست برتر نداشته باشیم، علمیات نظامی بلکه حتی دفاع مشروع از خود در افکار عمومی متهم و محکوم به شکست است!

حوادث این دو ماه آئینه ای خداداد بود برای اجابت دعای: “اَوقِفنِی عَلی مراکِزِ اِضطِرارِی! خدایا نقاط اضطرار و ناتوانی ام را به من بنمایان”!(دعای عرفه)

یافتن نقاط اضطرار برای سست عنصرها، ترس و یأس می سازد؛ اما راسخ الایمان ها را به جدّ و جهد نظری و عملی وامیدارد و التجائشان به خداوند را بیشتر می کند.

محسن قنبریان ۱۴۰۱/۹/۱

ولایتِ همگانی!

علامه طباطبایی ذیل آیه۷۱توبه:

«المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض…

بعد از آن تذکر و بیان حال منافقین، اینک حال عامه مؤمنین را بیان میکند و می فرماید: “مردان و زنان با ایمان اولیاى یکدیگرند”، تا منافقین بدانند نقطه مقابل ایشان مؤمنین هستند که مردان و زنانشان با همه کثرت و پراکندگى افرادشان همه در حکم یک تن واحدند، و به همین جهت بعضى از ایشان امور بعضى دیگر را عهده دار مى شوند.

و به همین جهت است که هر کدام دیگرى را به معروف امر میکند و از منکر نهى مى نماید. آرى، بخاطر ولایت داشتن ایشان در امور یکدیگر است -آنهم ولایتى که تا کوچک ترین افراد اجتماع راه دارد- که به خود اجازه مى دهند هر یک دیگرى را به معروف واداشته و از منکر باز بدارد.»(المیزان)

چون شرط امر به معروف، عدالت نیست و حتی فاسق هم چنین حقی(ولایتی) دارد[۱]؛

پس غیر متشرعه، بی حجاب و بدحجاب هم میتواند مذهبیِ محجبه ای یا حتی یک روحانی را در معروفی، امر یا از منکری، نهی کند!

محسن قنبریان

[۱] منهاج الصالحین – السید الخوئی – ج ١ – الصفحه ٣۵٢

یادداشت حجت الاسلام قنبریان درباره حوادث اخیر

تنظیم و تدوین چند یادداشت حجت الاسلام قنبریان درباره حوادث اخیر توسط روزنامه وطن امروز

دریافت «یادداشت حجت الاسلام قنبریان درباره حوادث اخیر»


خواندن متن مصاحبه در ادامه مطلب

ادامه خواندن یادداشت حجت الاسلام قنبریان درباره حوادث اخیر