بایگانی ماهیانه: شهریور 1401

ناهنجاری های پوشش از اعتیاد به الکل و مخدر سخت تر نیست!

ایسلند در مصرف مواد مخدر و الکل بدترین کشور اروپایی بود که با یک برنامه منظم و پیگیر به بهترین تبدیل شد

مجموع تحقیقاتی دقیق که به تاسیس “مرکز تحقیق و تحلیل اجتماعی ایسلند” انجامید و با استفاده از داده های پیمایش ها و برداشت های حاصل از تحقیقات مختلف به یک طرح ملی بنام “جوانان در ایسلند” انجامید.

چرخش موفق ایسلند هم “رادیکال” و هم “تجربه محور” بود؛ رویکردی که خودشان “عقل سلیم تقویت شده” نامیدند.

از تغییر قوانین تا همیاری های اجتماعی و بعد اعانه های دولتی(برای خانواده های فقیر جهت مشارکت در برنامه ها)

نتایج پیمایش های جدید رو به بهبود نهاد مستی جوانان از ۴۲٪ به ۵٪ رسید!

گزارش این تجربه را اینجا بخوانید: ایسلند چطور جوانانش را از الکل و مواد مخدر نجات داد؟

پ.ن:

حجاب و عفاف و جامعه ایرانی، مناشئ و پیامدهای متفاوتی از اروپا و الکل دارد؛ مقصود صرفا ارائه تجربه ای مبتنی بر تحقیق های درست و به جا و همیاری های منظم اجتماعی برای تغییر است.

برای “ایجاد فضایل” (ازجمله عفاف و حجاب) از بستره ایمان و ولاء و “نظام حقوقی حفاظت از آن” در ۱۲قسمت برنامه علامت (شبکه دو) سخن گفته ام. چارچوبه ها و دکترین های دینی با برنامه های مطالعه و تجربه شده کنار هم میتواند چالش های اجتماعی مان را کم کند.

طرح ملی جوانان در ایسلند ظرف دو دهه نوجونان ایسلند را از بدترین کشور اروپا (در مست کردن/ مواد مخدر/ سیگار) به بهترین تبدیل کرد.

این طرح در ایسلند جواب داد چون:

  • – رابطه بین مردم و دولت همواره زمینه ساز برنامه های ملی موثر بوده!
  • – تمرکز ایسلند بر همکاری والدین/ مدرسه/ اجتماع در یک طرح ملی بود.
  • – ایسلندی ها تعهد دراز مدت به پروژه های ملی دارند!

در آمریکا و انگلیس جواب نداد چون سه عامل بالا مفقود بود:

  • – قوانین ممنوعیت بخش و نظارت از سوی مردم و خانواده ها استقبال نشد!(رابطه مردم_دولت)
  • – در انگلیس عموما به مقامات محلی یا مدارس سپرده و در حد آموزش دهی ماند!
  • – در آمریکا برنامه های سلامت اجتماعی با بودجه و طرح های کوتاه مدت انجام می شود.

طرح های سلامت اجتماعی باید دقیق و مطالعه شده، منسجم و با تفاهم حاکمیت_مردم و با همیاری نهادهای مدنی انجام شود.

(این مقاله را بخوانید!: ایسلند چطور جوانانش را از الکل و مواد مخدر نجات داد؟)

محسن قنبریان

حرف سوم!

در دو دستگی های رسانه ای، هژمونیک و هیجانی، حرف سوم شنیده نمیشود!

دسته اول: از انتقاد به رویه گشت ارشاد، به ضدیت با اصل آن و علیه حجاب الزامی و اسلام سیاسی (که حکومت در ارزشها دخالت کند) کشیده شده اند و با لبه مخالفین نظام ج.ا مماس شده اند.

دسته دوم: ماجراها را صرفاً یک اتفاق (آنهم قابل توجیه) دیده، همین روش را درست و عمل به قانون و شرع دانسته، حجاب الزامی و گشت ارشاد را سنگر مقاومت علیه دشمن برانداز گرفته که حتی عیب و نقص احتمالی اش هم قابل اغماض است! بلکه اصلا جنگ روایت و رسانه است که بد جلوه می دهد! و…

حرف سوم؛ نه مخالف اسلام سیاسی و دخالت حاکمیت در ارزشهاست و نه حجاب را بی اهمیت و حتی غیر قابل الزام می داند؛ لکن رویه ناقص و معیوب جاری در گشت ارشاد را تبعیضی، دین بازی و بالتبع دارای اثر معکوس می داند!

در منبرهای دهه محرم و هم سلسله مباحث برنامه علامت شبکه دو، بستره و گستره فسق و عفاف بیان شد و برای برخورد حقوقی با بد حجابی سه مرحله از سیره و سنت اسلامی شمارش شد که  رویه موجود فاقد شاخص ها و استانداردهای آن است!

اگر حوصله شنیدن این حرف را داشتید اقلا جلسات ۸و۹ برنامه علامت را ببینید!

صوت کامل جلسه هشتم، برنامه علامت با عنوان «مراحل حقوقی عفیف سازی جامعه»

صوت کامل جلسه نهم، برنامه علامت با عنوان «ربط ساخت حقیقی فضایل با ساخت حقوقی آنها»

محسن قنبریان

تحول متون درسی حوزه

قطعا در تعویض متون درسی حوزه، انگیزه تحول و خیرخواهی بوده است. نگاه به نیازهای فقهی معاصر در انتخاب متون به چشم می‌خورد.

انتخاب متن درسی از اساتید مبرز و انقلابی‌ای چون سید کاظم حائری (از اصلی ترین شاگردان شهید صدر) نیز جای سپاسگزاری دارد.

اما برایم سؤال شد کتاب ارزشمند “فقه العقود” ایشان که حاوی مباحث پیشرو و مترقی ای برای اقتصاد اسلامی و عدالت اجتماعی بود (مثل حق الابتکار و…) چرا جای “اساس الحکومه الاسلامیه” و “ولایه الامر فی عصر الغیبه” قرار داده نشد؟!

اگر منظور پشتیبانی فقیهانه از مبانی انقلاب اسلامی است، فقه العقود به مبانی امام خمینی در مباحث مالکیت و عدالت نزدیک تر و دو کتاب انتخاب شده از ایشان، از آخرین نظرات امام خمینی و مبانی جمهوری اسلامی دورتر است! (گرچه با نظر اغلب فقهای جامعه مدرسین و شورای عالی همخوان است)

 در این دو کتاب چیزی از مردمسالاری دینی و جمهوری اسلامی و نقش مردم پیدا نمیشود، در حالیکه امام در آخرین نظرات خویش رأی اکثریت در تشکیل حکومت توسط فقیه جامع الشرایط را شرط می‌دانست.

البته اعتراف می کنم متن قیّم و اجتهادی ای در این تراز هم برای مردمسالاری دینی و جمع جمهوریت و ولایت سراغ ندارم!

اگر منظور صرفاً آموزش اجتهاد است همان رد ولایت فقیه مکاسب هم کارا بود! (گرچه نظر شیخ اعظم با کتاب القضاء نهایی میشود).

محسن قنبریان ۱۴۰۱/۶/۲۴

چتر عدالت بر همه سیاست‌ها

حجت‌الاسلام و المسلمین قنبریان در نشست رونمایی از چارچوب پیوست عدالت:

عدالت به مثابه ملکی است صورت نوعیه‌ای آخر را تفویض می‌کند. این صورت نوعیه در واقع نقشه ژنومی هر موجود است. این حرف خیلی مهمی است که خود اعضای دولت باید آن را جدی بگیرند؛ عدالت نه مسئله‌ای فرعی است و نه مسئله‌ای در عرض سایر مسائل. عدالت رابطه طولی با همه مسائل دارد. بدین معنا باید صورت نوعیه هر مسئله‌ای باید متأثر از عدالت باشد. در آن نقض آشکار بی‌عدالتی انجام نشود. عدالت بیشتری تأمین شود یا حداقل ضربه به عدالت نزند.

ملکه‌ی محلّل!

یا او سیده یا شما سلطان شوید!

قبل از این روزها در سال۹۷ بود که شبهه سیده بودن ملکه الیزابت  اولین بار به سایت های فارسی رسید!

سال۱۹۸۶ شجره شناس انگلیسی هارولد بی بروکس- بیکر ناشر کتابهای تبارشناسی خانواده های اصیل بریتانیایی ادعا کرده بود: ملکه الیزابت دوم از نوادگان امام مجتبی(ع) است!!!

بروکس- بیکر برای تاچر_ نخست وزیر وقت انگلیس_ نوشت:” مردم انگلستان کمتر می دانند که خون محمد(ص) در رگ های ملکه جاری است”!!!

تایمز شجره نامه جعلی چاپ کرد! برخی مفتی های درباری اسلام سفیانی و آمریکایی در مصر و عربستان و بعد شیعه انگلیسی لندن هم سخنانی در تایید گفتند!

اما پروژه سیده خوانیِ ملکه، برای اعتبار بخشی به ملکه ی نژادپرستان نبود ؛ بلکه برای تکمیل پروژه هبوط اسلام محمد(ص) به اسلامِ سلطنت و اشرافیت، اسلام انگلیسی- آمریکایی و تقلیل حکومت مردمیِ محمدی به سلطنت های سعودی و اردنی بود؛ لذا اکونومیست فاش کرد:” این اتصال میان مذاهب و سلطنت های ما پلی ایجاد می کند”!

ملکه همانقدر رئیس کلیسای دولتی است که فهد و سلمان ، خادم حرمین شریفین؛ همانقدر هم همه کاره ی حکومت و مالک همه چیز است!

جالب اینکه این اتصال مذهب و سلطنتِ اسلام و انگلیس ، معاصر با انقلاب اسلامی و رهبری مستضعفان جهان توسط امام خمینی داشت پل زده می شد!

گام دوم این پل اتصالی،با خوانش سلطانی از ولایت فقیه از سوی جناح های قدرت در ایران( اصلاح طلب و اصولگرا) قابل تکمیل بود!

اصلاح طلبان دو دهه گذشته با قرار دادن ولی فقیه جای سلطنت انگلیس ، خواهان مشروطه انگلیسی و کاهش اختیارات ولایت فقیه شدند!

حتی راه حلشان هم الگوی رقابت طبقه سرمایه دار انگلیسی بود:” در فرآیند مشروطه خواهی انگلیس، اشراف زمین دار مقابل قدرت سلطنت ایستاد و وارد سیاست شد در واقع به این معنی به دمکراسی می رسیم که از رقابت شروع کنیم”!

لذا با اقتصاد رانتی دنبال ائتلاف طبقه متوسط بورژوا با اشراف  و تشکیل حزب و رسانه برای رقابت با ولی فقیه افتادند!

جالب تر اینکه اصولگرایان هنوز هم در پاسخ به آنها به غیر تشریفاتی بودن اختیارات ملکه انگلیس استناد می کنند و اختیارات افزون او بر ولیّ فقیه را فهرست می کنند! مثلا ملکه می تواند پارلمان را منحل کند یا…!

انگار با صدای بلند فکر می کنند: سلطان اگر یک فقیه عادل باشد اشکالی ندارد!

وقتی در تقنین، شوراهای عالی را بر مجلس شورای اسلامی_ که باید منتخب اکثریت مردم باشد_ ترجیح می دهند؛ یا رئیس دولتی  را می پسندند که مطیع نهادها و لابی های خاص باشد حتی اگر از مشارکت کمتری ، رای گرفته باشد؛  در واقع به لوازم  همان خوانش سلطانی از ولایت ، امتداد می دهند!

حال آنکه ولایت در اسلام از اساس رقیب سلطه و سلطان است و جوهره اش از مردم بودن و برای مردم بودن است.” عملا هیچگونه امتیازی به او تعلق نمی گیرد؛ از لحاظ وضع زندگی، از لحاظ برخورداری مادی. اگر بتواند وظیفه خودش را خوب انجام  بدهد به اندازه ای که این وظیفه و انجام آن برای او جلب حیثیت معنوی بکند، به همان اندازه حیثیت متعلق به او می شود ،بیش از آن نه[۱]

انگلیسی ها و دستگاه ملکه با این ولایت مخالف اند؛ والا با سلطانِ اسلام که از مردم نجوشد و در سطح مردم نباشد و برای طبقه خاص باشد نه تنها مخالفتی ندارند بلکه بنا به نقل رشید رضا در تفسیر المنار حاضرند مجسمه اورا هم از طلا ساخته در میدان اصلی شهرهای اروپا نصب کنند؛” چون حکومت مردم سالار اسلام را به نظام استبدادی دگرگون کرده است[۲]“!

دعوایشان سر عقال یا عمامه، حتی فقیه یا مفتی نیست؛ سر رهبری مستضعفان و پابرهنگان جهان، مقابل مستکبرین و مرفهین بی درد و زالو صفتان است!

دعوایشان سراین نیست که عنصر بازار آزاد ، ولایت را تعدیل کند یا عنصر بروکراسیِ فن سالار اورا استخدام؛ بلکه دقیقا سر این است که: حکومت ولی فقیه برآمده از اکثریت واقعی _ که چون گذشته محرومان و مستضعفان اند_ نباشد! همان که امام خمینی صریح و قاطع در پاسخ به ائمه جمعه_ وقتی پرسیدند: در چه صورت فقیه جامع الشرائط بر جامعه اسلامی ولایت دارد؟_ فرمود:” ولایت در جمیع صور دارد؛ لکن تولی امور مسلمین و تشکیل حکومت بستگی دارد به آرای اکثریت مسلمین که در قانون اساسی هم از آن یاد شده است و در صدر اسلام تعبیر می شده به بیعت با ولی مسلمین[۳]

فعلا مجلس خبرگان موجود ( پنجمین دوره)با مشارکت قریب ۶۱درصد( انتخابات سال۹۴) بالاتر از مشارکت مجلس و ریاست جمهوری ایستاده و ۱۴۰۲دوباره باید خود را به رای بگذارد و با گرفتن رای اکثریت قاطع، برای وظیفه خطیر خود آماده باشد؛ چیزی که در نظام های سلطانی خبری از آن نیست.

محسن قنبریان؛ ۲۱شهریور۱۴۰۱

[۱] بیانات در اولین کنگره بین‌المللی نهج‌‌البلاغه

[۲] المنار ج۱۱ص۲۶۰

[۳] شرط اعمال ولایت از سوی فقیه جامع الشرایط

مصاحبه کوتاه حجت الاسلام قنبریان با روزنامه جام جم

گفت‌وگوی «جام‌جم» با تهیه‌کننده و کارشناس یک برنامه اربعینی:

«علامت» هر روز به دشمن‌شناسی می‌پردازد

سیدمجید اکرمی، تهیه‌کننده و حجت‌الاسلام‌ حاج‌ شیخ‌محسن قنبریان، کارشناس برنامه «علامت»؛ تبیین زندگی عفیفانه در بازخوانی متفاوت از قیام سیدالشهدا(ع) در گفت‌وگو با «جام‌جم» تمرکز این برنامه را برخلاف دیگر برنامه‌های تولیدشده در ماه‌های محرم و صفر با محوریت واقعه کربلا و قیام عاشورا، بر فسق یزید می‌دانند و نه قیام امام حسین(ع). فسقی که سرمنشأ آن می‌شود تا با زوایای پیدا و پنهان یک زندگی عفیفانه و لزوم گسترش آن در سه سطح حاکمیتی، خانوادگی و فردی نیز آشنا شویم. «علامت» نام برنامه‌ای ۱۲ قسمتی، کاری از گروه معارف شبکه دو است که نگاهی نو به جوانب تاریخی فسق یزید و زندگی عفیفانه دارد. این برنامه به کارگردانی مصطفی ملوان و سردبیری سامان درویشی هر شب ساعت ۲۳و ۳۰دقیقه روانه آنتن می‌شود و بازپخش آن، روز بعد در دو نوبت ۸ و ۱۴ و ۱۵ دقیقه پخش می‌شود.حاصل گفت‌وگوی ما با اکرمی و حجت‌الاسلام قنبریان را در ادامه بخوانید. ادامه خواندن مصاحبه کوتاه حجت الاسلام قنبریان با روزنامه جام جم

مناسک سازی مسیحی با تشبّه به اربعین شیعی!

مصر هم میخواهد” مسیر خانواده مقدس“(مسار العائله المقدسه) را در ۲۵نقطه در ۸ استان مصر احیاء و برایش گردشگر مسیحی جذب کند!

ادعا این است که ۲۰۰۰سال پیش مریم و مسیح و یوسف نجار در طول ۵سال برای فرار از ظلم هیرودیس از این نقاط گذشته اند! سفر از بیت لحم به غزه شروع و از شمال سینا وارد بر مصر و از فارما به سمت زقازیق گذشته و سپس به دلتا رسیده است!

این پروژه در اکتبر۲۰۱۷ مورد تایید پاپ و در ۲۰۲۱ افتتاح رسمی شد. گردشگران مسیحی این مسیر مقدس را بازدید می‌کنند.

چنین ابتکاراتی ۲۰۰۰سال پس از ماجرای ادعایی شاید نوعی کپی گیری از مناسک اربعین شیعی باشد؛ با این فرق که زیارت اربعین از همان سال شهادت برقرار بوده است و این سالها به راهپیمایی چند ده میلیونی تبدیل شده است.

محسن قنبریان
۲۰شهریور۱۴۰۱

نماد روایتِ پیروز، مغلوبِ جنگ روایتها!

بزرگداشت اربعین فقط در مشایه نجف-کربلا رقم نمیخورد، در اشتراکهای مجازی هم قضاوت میشود. زائران اغلب به جهات سیاسی-اجتماعی اربعین زیاد توجه دارند؛ از اینرو نباید درباره روایت آن و چهره رسانه ای اش بی تفاوت باشند.

اربعین۶۱هجری خود نماد یک روایت پیروز بود؛ نباید مشایه سالیانه اش در جنگ روایت ها مغلوب باشد و فقط به دو سه میلیون زائرِ حاضر دلخوش بود.

براساس پژوهش ایرنا؛ در ۵سال اخیر:

  • ۵میلیون و۶۰۰هزار پست از سوی ۳۷۹هزار کانال تلگرامی نشرداده شد که در مجموع ۵۱میلیارد بار بازدید شد!
    متاسفانه بعد از تبلیغات خدمات و نذورات، انتشار شبهات مالی و اعتقادی درباره برگزاری مراسم و تخصیص بودجه به زائرین بیشترین محتوای تولیدی است!
    حتی خبرهای بد( سوانح و تصادفات زائرین) به اندازه همدلی و همیاری مردم ایران و عراق، پوشش رسانه ای دارد!
  • در توئیتر هم هزینه اربعین و شبهات پیرامونی رتبه های اول است!
  • در اینستاگرام بیش از یک میلیون پست از سوی ۳۲۸هزار کاربر منتشر و حدود۹۶۰میلیون بازدید و ۳۶۱میلیون لایک گرفت.
    بی بی سی فارسی و معاندین دیگر رتبه داران تولید محتوای اربعین در اینستا هستند! گرچه این پژوهش حضور ربات ها و فعالیت نامتعارف ( جنگ رسانه ای) را ثابت می کند.

ظاهراًبازماندگان اربعین ، باید روایت مشایه اربعین را بر کارهای دیگر ترجیح دهند!

محسن قنبریان
۱۹شهریور۱۴۰۱

تبعیض مرکب!

پس از نقض مستمر اصل ۴۸ قانون اساسی و پیدایش استان های برخوردار و استان های محروم؛ اینبار ایده رئیس سازمان برنامه می خواهد آن تبعیض را مضاعف کند.

حالا مالیاتِ بیشترِ استان برخوردار از منابع عمومی ، به خودشان برمیگردد و مالیات کمتر استان های محروم به خودشان؛ و دوباره فاصله بیشتر میشود!

عواقب وخیم اجتماعی_ سیاسی این ایده بیشتر از اقتصادی است.

پ.ن:

اصل۴۸: دربهره‌برداری از منابع طبیعی و استفاده از درآمدهای ملی در سطح استان‌ها و توزیع فعالیت‌های اقتصادی میان استان‌ها و مناطق مختلف کشور، باید تبعیض در کار نباشد، به طوری که هر منطقه فراخور نیازها و استعداد رشد خود، سرمایه و امکانات لازم در دسترس داشته باشد.

محسن قنبریان

رعایت اقتضائات عمل عدالتخواهی

 

حجت‌الاسلام‌ و‌ المسلمین قنبریان استاد حوزه و دانشگاه:

به نظرم این ۲ مرحله پیوست‌نگاری عدالت که شما در متن آوردید خیلی معنادار و واقع‌بینانه است. پیوست عدالت در مرحله و گام اول خود «توجیه موجه بودن و هم‌راستایی هر خط‌مشی با عدالت اجتماعی» است که به یک معنا همان عدالت حداکثری است و در مرحله دوم «طراحی بسته جبرانی و کاهش عوارض بی‌عدالتی در یک خط‌مشی» است که نوعی نگاه حداقلی با خود دارد.

عمل همیشه در عالم تزاحمات است و چاره‌ای از این اقتضائات نیست. این خلط اشتباه را باید اصلاح کرد. علی‌رغم اینکه عدالت و عدالت‌خواهی یک ارزش مطلق است اما خط‌مشی عادلانه و عمل عدالت‌خواهی تابع احکام عمل است و باید مختصات زمانی و مکانی را در آن دخالت داد. پیوست عدالت برای یک سیاست ضدعدالت به این معنا که عوارض آن را کاهش دهیم اگرچه کمی معقول اما نوعی پینه‌دوزی است و نوعی توجیه برای آن می‌شود و در عمل نیز تبعات ناعادلانه بعدی در پی دارد. در این موقعیت‌ها بهتر است که عَلَم عدالت را عقب بگذاریم و اصلاً وارد پیوست‌نگاری چنین سیاست‌هایی نشویم.