چنانچه قابل پیش بینی بود بازگفتن قرائت شهید مطهری درباره حجاب و زن، مواجهه ای مثل همان دهه طرح شده توسط ایشان را -در مقیاسی کوچک تر- داشت: عموم جامعه استقبال می کنند/ طیف سنتی مذهبی بخاطر برخی روایات و فتاوا و سیره متشرعین مخالفت یا چالش می کنند! البته هردو پدیده مبارکی است و زمینه گفتگوی بیشتر و احیای نگاه اصیل و عمیق متفکران انقلاب اسلامی می شود.

متاسفانه فضای تبلیغی و ترویجی در دهه های گذشته در خدمت درخواست طیف سنتی و قرائتی در اصالت بخشی به خانه نشینی (نه فقط خانه داری -بهتر: شوهرداری- و مادری که ارزش مند است) بوده است. سیاست گذاری ها هم در حرکت پاندولی در برخی حوزه ها به این اصالت و در برخی حوزه ها، به جانب رقیب: تشابه مذموم زن با مرد (نه تساوی حقوق زن و مرد که مثل مطهری مدافع اش بود) منحرف میشده است!

چقدر خوب است جوانان و مبلغان عزیز یکبار دیگر دو کتاب: مساله حجاب و نظام حقوق زن در اسلام شهید مطهری را بخوانند. دانشگاه امام صادق(ع) در دفتر ۴ خلاصه های آثار ایشان در ۱۵۰صفحه این دو و کتاب اخلاق جنسی در اسلام و غرب را خلاصه کرده است (برای آنها که حوصله مفصل خوانی ندارند).

بحثهای تفصیلی تر در پاسخ به شبهات و اشکالات بعد از این کتابها آسانتر می شود…

محسن قنبریان

قطعا در تعویض متون درسی حوزه، انگیزه تحول و خیرخواهی بوده است. نگاه به نیازهای فقهی معاصر در انتخاب متون به چشم می‌خورد.

انتخاب متن درسی از اساتید مبرز و انقلابی‌ای چون سید کاظم حائری (از اصلی ترین شاگردان شهید صدر) نیز جای سپاسگزاری دارد.

اما برایم سؤال شد کتاب ارزشمند “فقه العقود” ایشان که حاوی مباحث پیشرو و مترقی ای برای اقتصاد اسلامی و عدالت اجتماعی بود (مثل حق الابتکار و…) چرا جای “اساس الحکومه الاسلامیه” و “ولایه الامر فی عصر الغیبه” قرار داده نشد؟!

اگر منظور پشتیبانی فقیهانه از مبانی انقلاب اسلامی است، فقه العقود به مبانی امام خمینی در مباحث مالکیت و عدالت نزدیک تر و دو کتاب انتخاب شده از ایشان، از آخرین نظرات امام خمینی و مبانی جمهوری اسلامی دورتر است! (گرچه با نظر اغلب فقهای جامعه مدرسین و شورای عالی همخوان است)

 در این دو کتاب چیزی از مردمسالاری دینی و جمهوری اسلامی و نقش مردم پیدا نمیشود، در حالیکه امام در آخرین نظرات خویش رأی اکثریت در تشکیل حکومت توسط فقیه جامع الشرایط را شرط می‌دانست.

البته اعتراف می کنم متن قیّم و اجتهادی ای در این تراز هم برای مردمسالاری دینی و جمع جمهوریت و ولایت سراغ ندارم!

اگر منظور صرفاً آموزش اجتهاد است همان رد ولایت فقیه مکاسب هم کارا بود! (گرچه نظر شیخ اعظم با کتاب القضاء نهایی میشود).

محسن قنبریان ۱۴۰۱/۶/۲۴

️ چند قرن زودتر از خانه طلاب جوان، مبلغان مسیحی این روش را -البته برای تبلیغ مسیحیت و هم پیشبرد استعمار- برگزیدند!

جلودار استعمارگران، همیشه مبلغانی مسیحی به همراه پزشک و معلم مسیحی بودند.

فکر میکنید آفریقا چگونه مسیحی شد؟! به گونه‌ای که پاپ ژان پل دوم سال۱۹۹۳ آرزو میکرد تا ۲۰۰۰ کل آفریقا، مسیحی شده باشد؟!

گروه‌های تبلیغی دقیقا بر فقر غذایی، بهداشت و آموزش می‌نشستند! مجمع جهانی امور تبلیغ مسیحیت در ۱۹۱۰ اعلام کرده بود: مراقبت‌های پزشکی، بخش درست و ضروری کار تبلیغ است!

در ایران خودمان، زمان استقرار انجمن تبلیغی کلیسا(سالهای ۱٨۳۵تا۱٨۶۱) مصادف با شیوع بیماری‌های واگیر (وبا، حصبه، ذات الریه) و قحط سالی‌ها بود! در اولین گام تبلیغی، رسیدگی به بیماران و قحطی زدگان را برعهده گرفتند! در برخی مناطق از ۶صبح تا٨شب با بیماران کار می‌کردند. برخی -مثل دکتر کار- پس از مداوا یک انجیل به بیمار هدیه می‌داد!

️اشتباه نکنید! طلاب جوان، روش تبلیغ انسانی اسلام را با استفاده‌ی ابزاری از خدمت‌رسانی(مثل مبلغان مسیحی) اشتباه نگرفته‌اند.

اما انسانیت موجود در نامه آن‌ها، انسانیتی دئیستی -که عقیده و باور، خارج از انسانیتِ انسان است- هم نمی‌باشد.

 نمی‌توان مخفی کرد که این پیشنهاد در ذات خود، نوعی دیپلماسی عمومی و صدور انقلاب با وجه نرم و حتی غیرتبلیغی را دارد؛ لذا مستکبران و غربزدگان کمک کارش نمیشوند.

چهل سال گذشته سازمان‌های عریض و طویل تبلیغی و حوزوی در فرصت‌های متعدد میتوانستند میدان‌دار چنین دپیلماسی‌های عمومی شوند.

محسن قنبریان
۹۹/۱/۷