🔺رسول الله ۲۰ساله بود که در خانه عبدالله بن جدعان با جوانمردانی هم پیمان شد تا از ستمدیدگان دفاع کنند که حلف الفضول نام گرفت. پس از اسلام در حالیکه حاکم جامعه اسلامی بود هم می فرمود: “اگر امروز هم مرا به آن دعوت کنند می پذیرم”.
نوه اش امام مجتبی(ع) نیز جزء حلف الفضولی بود. سیدالشهداء وقتی درمقابل دفن جنازه برادرش کنار قبر پیامبر(ص)، دید دارد به این جنازه ستم می شود به حلف الفضول متوسل شد.

🔺در فرهنگ کهن ایرانی هم چیزی مثل حلف الفضول بوده که پس از اسلام در “اهل فتوت” و “عیاران” ادامه یافت.

🔺در زمان برقراری حکومت اسلامی جوانمردان، جایز نیست مثل آنچه سید محمد باقر شفتی در دوره قاجار با پاتوق چی ها در اصفهان دایر کرد را برقرار کنند. اجرای حدود و مراتب عملی نهی از منکر برعهده حکومت است. اما آیا نمیتوان باز هم حلف الفضول داشت؟

🔺وقتی پارتی بازی و رانت خواری در نظام اداری ای پدید آمد و مفسدان همدیگر را پیدا و به هم شبکه شده و ثمره خون شهداء را به سمت فساد سیستمی سوق دهند، وظیفه جوانمردان است که حلف الفضول را احیاء کنند. نه دولت در دولت و نه خود مختاری، بلکه هم پیمان شوند که در چارچوب قوانین اسلامی مصوب و با رعایت شئون اخلاقی از بی پناهان و آنانکه چیزی از پارتی و رابطه ندارند حمایت کنند. از ستمدیدگانی که با ظواهر قانونی و حتی بی قانونی آشکار از حقوقشان محروم میشوند، حمایت کنند.

🔺مثلا جوانان انقلابی و حزب اللهی یک شهر باهم سوگند بخورند که ضعفاء و بی کسان را در دیوانسالاری عریض و طویل یاری کنند و آنها را به هم معرفی کنند تا در ادارات کمتر بالا و پایین شوند و دست خالی برنگردند.
جوانان محمدی شهرها درچارچوب قانون و رعایت مصالح نظام اسلامی و حواس جمعی از توطئه های دشمن، صدای کارگران محروم و ستمدیده ای شوند که چند ماه حقوق اندکشان را نمی دهند اما مدیران چیزی از مزایاشان کم نمیشود! مطالبه نان شب اینان با رعایت قوانین هم ممکن است و آن یک حلف الفضول است.
حلف الفضول محمدی را باید در دیوان سالاری امروز و غفلت برخی از مدیران نسبت به صاحبان انقلاب احیاء کرد و مثل گروه های جهادی تبدیل به یک فرهنگ کرد.

محسن قنبریان
شب رحلت پیامبر(ص) و امام مجتبی(ع)