نماز جمعه اخبار۲۰:۳۰ نیست که داخل گود و خارج گود داشته باشد. گرچه سالیانی کم هنری برخی ائمه جمعه آنرا “تقویم هفتگی” کرده، لکن در وضع شرعی‌اش، “جمعه”، همزادِ “امر جامع” است. نماز جمعه برای حل امر جامع جاری جامعه است.

امر جامع در قرآن آن است که همه باید کنار هم و کنار رسول بمانند و بدون اجازه، هیچ کس غایب نشود: ” إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِذَا کَانُوا مَعَهُ عَلَى أَمْرٍ جَامِعٍ لَمْ یَذْهَبُوا حَتَّى یَسْتَأْذِنُوهُ[۱]“

امر جامع جاری این روزهای انقلاب، جنایت تروریستیِ آمریکای جهان‌خوار در تجاوز به غرور ملی ایرانیان و ترورِ سخت مهمان عزیز عراقی‌ها بود؛ که خیزش دوباره مردم و احیاء چندباره نهضت و انقلاب را در پی داشت. خیزشی که خرج موشک‌های سپاه شد تا اولین‌بار رسما و علنا یک کشور انقلابی -نه گروهی تروریستی یا پارتیزانی- پایگاه آمریکائی‌ها را هدف قرار دهد؛ و یوم الله دوم را بسازد.

سقوط هواپیمای مسافری و حواشی‌اش هرچه بود (قصور یا تقصیر امنیتی یا رسانه‌ای یا مظلومیت مضاعف نیروهای مسلح یا…) به سمت حاشیه بردن این دو مهم توسط بیگانگان مدیریت میشد.

از اینرو در کنار تسلیت به داغدیدگان و برگزاری مراسم با حضور مرجعیت و پیگیری سانحه و پیشگیری از تکرار آن توسط ولایت، حتما باید ریل عمومی جامعه به آن نقطه عطف بزرگ در انقلاب برگردد.

 این بازگشت به آن حس عمومی ضد آمریکائی، امر جامع این روزها بود که ولی امر به احسن وجه در خطبه‌های ۲۷دی‌ماه انجام داد.

با همین قدر روشن می‌شود سخن نگفتن از سیل سیستان، و قصور یا تقصیر خط رسانه‌ای ملی در دو، سه روز اول سقوط هواپیما، چه توجیهی دارد.

سیل، بلایی طبیعی است که این سال‌ها پشت سرهم در همه فصول تکرار شده است؛ مصیبتی برای جمع کثیری شده، اما تکلیفش روشن است؛ گفتن و شعار نمیخواهد اقدام و عمل میخواهد. نهادهای تحت امر ولایت(نیروهای مسلح و ستاد اجرائی و…) در همان لحظات اول وارد شده‌اند، نیروهای ولایی از حوزه تا بسیج و… هم جمع‌آوری کمک و ارسال خدمات را چند روز است شروع کرده‌اند. به کسانی که باز برای حاشیه راندن خیزش ضد آمریکائی ملت، در مقابل امر جامعِ احیاء آن، طرح نشدن خبر سیل سیستان در خطبه آقا را دست گرفته‌اند؛ آدرس نهادهای ولایی معرکه و گروه‌های جهادی را بدهید که چند روز است آنجایند.

داشتن استراتژی درست رسانه‌ای و پیوست رسانه‌ای به اقدامات امنیتی و نظامی هم ضرورتی است که ان‌شاءالله روزهای آتی در فضای احیاء یوم الله انهدام عین‌الاسد با تصاویر و گزارش‌های خودی از آن عملیات انجام شود و رسوائی بیش از پیش آمریکائی‌ها را موجب شود.

محسن قنبریان

۹۸/۱۰/۲۸

[۱] سوره نور آیه ۶۲

علامه حلی نابغه شیعه است. اولین کسی که “آیت الله” خطاب شد. قبل از بلوغ مجتهد بود. در همه علوم سرآمد بود. اولیجایتوی مغول بدستش شیعه شد و دردربار موقعیت یافت.
آقازاده اش، فخرالمحققین است که باز از نوابغ شیعه است. از علم پدر بهره برد، نه از موقعیت و منزلت او.
علامه در کتاب قواعد الاحکام او را محبوبترین نزد خود می خواند و در ارشاد الاذهان دعا و استغفار او را برای خود طلب می کند.
علامه حلی چند روزی درس طلاب و رسیدگی به مردم را تعطیل و از حله به ییلاقی رفت(۱)؛ وقتی برگشت، پسر متخلق و مؤدبش در نماز به او اقتدا نکرد!
پدر علت را پرسید. فخرالمحققین پاسخ داد در عدالت شما شبهه دارم! چون امر مهمتر را رها و به تفریح رفته اید!
علامه، کتاب تبصره المتعلمین را نشان داد که در این چند روز نوشته و رفع شبهه شد.
آقازاده های دوره انقلاب اسلامی باید بسی بالاتر از زمان سلطان محمد خدابنده باشند. قم امروز چنانچه در اجتهاد کاملتر از حله دیروز است باید در آقازادگی هم متکامل تر از حله دیروز باشد اما…!
-اینجا پسری جای پدر فاضل خود می نشیند و همه امکانات حاصل از سهم امام را به ارث میبرد، شاید دو سه دهه بعد به مرجعیت پدر برسد!
– پسری نماینده تام الاختیار پدر میشود و نه در جلسات اداری و کاری که در لابی های گردش مالی کارستان می کند!
– پسرانی(یا دخترانی) بدون فضل علمی ای ممتاز، وارث دانشگاه پدر میشوند که امکاناتش با اختیارات حکومتی به ایشان سپرده شده بود. هیأت امناء و علمی و استاد آن میشوند بدونی که از ممتازان آن رشته علمی در کشور باشند!
– پسری اصلا زیّ ظاهری را هم زیر پا می نهد، جشن آنچنانی برای پسر گرفته، سلبریتی ها را دعوت و پدر امام جمعه ی خود را هم برای خوشامدگویی می گمارد!
– و…
امام عزیز ما، اما آقازاده ای تراز داشت مثل علامه و فخرالمحققین!
سید مصطفی در فضل علمی تمام بود، شاگردانش کمتر از امام نبود اما سر درس امام حاضر میشد. جای تصاحب دفتر و دستک، مستشکل اصلی و جدی درس پدر بود. اینگونه ان قلت طلبگی سایرین به پدرِ مرجع و انقلابی اش مارک و مُهر ضد انقلابی نمی خورد.
باهمسر و فرزند در اتاقی در خانه پدری زندگی میکرد. نه خود و نه پدر مهذبش در سهم امام، تصرفی در حد خرید یک خانه ساده و کوچک برای او نکردند تا وقتی که خانه امام جای حضور دائمی مردم شد و دیگر جا نبود!
امروز به این الگوی آقازادگی محتاجیم نه نانِ فامیل خوردن و هیچ فضل برتری از سایرین نداشتن.
آقازادگانی که مراقب مشی و سلوک پدر باشند یا اقلا زیر مراقبت سخت گیرانه پدر مجال تخلف نداشته باشند.

1. در برخی نقل‌ها سفر علامه، سفری زیارتی به کربلا بوده و اشکال فخرالمحققین ترک واجب بخاطر مستحب بوده است! کجا تا سفر به لندن و آلمان؟!

مطلب مرتبط: جوانگرایی؛ امان از اماره الصبیان است!

محسن قنبریان
۹۸/۴/۲۶

امام جمعه تراز گام دوم

موارد تعویض ائمه جمعه به امامان جوانتر و مردمی تر، مطالبه گرتر و غیر محافظه کارتر اینقدر شده که بتوان امید بست این نهاد کهنه و کلیشه شده دارد نو میشود. اعتراضات عدالت خواهان در مواردش بی تأثیر نبود و غیر از آن، مواردی دیگر شاهد بر اراده مسئولین این نهاد بر نو کردن و پوست اندازی آن است.

اینکه کدام اقدام ائمه جمعه “صرفا نمادین” و متناسب با فضای ایجاد شده است و کدامیک واقعی و در راستای احیای حقوق مردم بخصوص محرومین است نیز به زودی معلوم میشود. اما حقا ائمه جمعه خوب و راسخی دارند پیدا میشوند مبارزه با ویژه خواری بخصوص در عرصه عمومی و منابع ملی و دوری از تشریفات زاید و برگشت به مردم یک ضرورت فوری بود که ان شاءالله در همه نقاط تدارک شود.

درباره این ضرورت در استان خوزستان در یادداشتهای قبل مقداری نوشته شد. امام جمعه ای اینچنین از یک مجتهد مطلق با دایر کردن درس و بحث فقهی یا امام جمعه ای صرفا با خطبه های سیاسی[جناحی] برای این استان ضروری تر خوانده شد. خدا را شکر انگار این ضرورت با امام جمعه ای مردمی، ساده زیست و مدافع محرومان تدارک شد. امیدواریم حاج آقا موسوی فر همان باشد که درباره اش می گویند. نیروها و تشکیلات فرهنگی خوب این استان هم ایشان را در پیشبرد کار جهادی و عدالت خواهی برای مستضعفان و هم پیشبرد کار فرهنگی یاری کنند.

به امید تغییرات جدی دیگر در مدیریت های پوسیده و فسیل شده این استان قهرمان.

مطالب مرتبط:

-جانشین آیت الله جزایری

-آیت الله جزایری بماند یا نماند؟

پیش از این در موج جدید مردمی و انقلابی سازی بیش از پیش نماز جمعه از احتمال “حرکات صرفا نمایشی” برخی ائمه جمعه که سیاست سیخ و کباب را خوب بلد شده اند، هشدار داده بودم.

مقابل مستبدینی که تربیون را مین گذاری شده و منتقد را دادگاهی میکنند، الزاما امام جمعه مردمی و انقلابی قرار ندارد که به حقیقت از اشرافیت دور و “فریادرس مظلومان” باشد.

تیپ سومی هم هست که چنانچه نوشتم: “خود را بی تفاوت از پناهندگان به دفتر و نماز جمعه نشان نمی دهند و با تفقدی زبانی مراجعین را رد میکنند اما جلو نمی افتند تا مشکل آنها را حل کنند”.

صدای خوبی هفته قبل از نمازجمعه اهواز شنیده شد اما این هفته انگار نه تنها مسائل آن کارگران تعقیب و حل نشد که بنا به گزارش خبرگزاری صدا وسیمای خوزستان، عده ای از آنان دستگیر هم شدند[۱]. آن وری ها می گویند به نماز جمعه هم راهشان ندادند!

از برخی مطلعین موثق تحقیق کردم متاسفانه این خبر صحت داشته است. ولو به حسب نقل از سوی ستاد نماز جمعه نبوده و از جای دیگر صورت گرفته است اما چه فرقی میکند،ـمعلوم شد هفته قبل هم غافلگیر شده بودند.

منطقی بود این هفته هم حضور و احیانا شعار آنها تحمل و اگر کاری برایشان صورت گرفته یا همکاری ای ازشان متوقع است گوشزد میشد نه منع از حضورشان کنند.

توجه:

گوش دادن به شعار کارگران و جهت دادن رندانه به آن با آمریکا ستیزی و آرام کردن جلسه برای ادامه خطبه، “فن منبرداری” خطیب جمعه را ثابت میکند نه الزاما مردمی و “پیگیر حقوق محرومین و مستضعفین” بودن را. و بین این دو فرق بسیار است.

از برخی خطبای انقلابی اهواز انتظار دومی هست و الا اولی را -دور از شأنشان- هر “آخوند حرفه ای” بلد است!

محسن قنبریان  ۹۶/۱۲/۱۲

مطلب مرتبط:

این کتاب را به امام جمعه شهرها هدیه دهید

[۱] https://t.me/iribnews_khouzestan/21720

این روزها انگار دارد نقطه عطف برای نماز جمعه میشود:

برخی ائمه جمعه فاصله ها با مردم را برداشته، با تاکسی و زودتر آمده، ورودی مصلا نشسته مشکلات مردم را میشنوند. برخی هم درد مردمشان یکماه است در چادر زندگی میکنند و برخی با جوانان انقلابی، حاشیه های شهرشان در گروه جهادی بیل میزنند و…

برخی دیگر اما فاصله ها را بیشتر و هر منتقدی را دادگاهی کرده، ماشین چند صدمیلیونی سوار و با از ما بهتران مأنوسند. برخی دفتر و تشکیلاتی بزرگتر از یک مرجع تدارک دیده، آقازاده ها را تقسیم کار کرده یکی بازار یکی…!

برخی بین این دو سلوک میکنند. بخاطر افکار عمومی به تجملات تظاهر نمیکنند اما بدشان نمی آید و سرجایش اهلش هستند. برخی خود را بی تفاوت از پناهندگان به دفتر و نماز جمعه نشان نمی دهند و با تفقدی زبانی مراجعین را رد میکنند اما جلو هم نمی افتند تا مشکل آنها را حل کنند!

برخی در حد یک پست به آن نگاه میکنند که چند ساله تمدید میشود و باید از آن بالا روند نه پایین کشیده شوند پس هم مردم و هم مسئولین را باید داشتـ سیاست سیخ و کباب را بلدند و…

فکر نکنم امام جمعه ای خارج از این سه طیف باشد.یا به این نزدیکتر است یا به آن.

سالها قبل زندگینامه مرحوم عراقی -امام جمعه کنگاور- که بنام “امیرشهر” چاپ شده بود را بسیار اثر گذار دیدم. راستش به برخی امام جمعه هایی که منتقدشان شده بودم هم هدیه داده ام!

یک “تراز” است. شما میتوانید به هر سه طیف هدیه اش دهید. طیف اول خود نزدیک به مرحوم عراقی است و هدیه تکریم اوست. طیف دوم باید فاصله خود با سلف صالح را ببیند شاید خجالت بکشد. و طیف سوم اثر صداقت و یکرنگی و اخلاص را بجای تظاهر و زبان بازی و “همه داری” ببیند و رنگ خدا بگیرد.

عراقی زودتر از همه مصلی می آمد، زیارت عاشورای کامل و با اشک و آه میخواند که اثرش در وعظ او پیدا میشد. اما ضامن یهودی شهر هم میشد و حقوق اقلیت را پاس می داشت. سه وعده نماز سه جای شهر مثل یک مبلغ جوان و جهادی تا تلاش برای محرومان و مستضعفان واقعا او را ظرف چند سال امیر شهر کرد. شعارش جای ساخت مساجد اضافی یا تجملاتی، “ساخت مسجدی” بود و دهها نکته ناب و مورد نیاز حال و روز انقلابمان.

توصیه میکنم مبلغین جوان بخوانند. جوانان انقلابی آنرا تراز امام جمعه انقلاب بگیرند و از ائمه جمعه شان مطالبه اش کنند. و به دارایان این سجایا و فاقدین، هدیه اش دهند.

شاید از الگوهای دیگر هم وقتی دیگر گفتم.

زنده باد یادشان، پر رهرو باد راهشان.

محسن قنبریان  ۹۶/۱۲/۵

مطلب مرتبط:

• بهتر از سوت قطار و زنگ مدارس

کمک نفس معنوی