مردم‌سالاری دینی، از نهضت حسینی تا نهضت خمینی

  • امام حسین در نه گفتن به یزید و قیام علیه طاغوت منتظر کسی نمی‌ماند؛ اما در تشکیل حکومت، خواست اکثریت جامعه را شرط می‌کند.
  • امام خمینی با همین الگوست که جمهوری اسلامی را شکل می‌دهد: هم خدا گفته باشد؛ هم مردم خواسته باشند.

برشی از سخنرانی حجت الاسلام قنبریان، شب اول محرم

تابلویی از علی(ع) که باید بلند میکردیم!

برشی کوتاه از جلسه دوم: هویت نهضت حسینی

  • تنها حضرت امیر(ع) بود که خلافتش از یک شورای خاص یا نصب خلیفه خاص یا سلطه و غلبه خاندان خاص در نیامد.
    برای اولین بار مردم مواجهه مستقیم کردند. فقط خدا (با حکم امامت برای علی) و مردم (با بیعت آزادانه و اختیاری با او برای خلافت) در کار بودند؛ نه هیچ کانون قدرت یا ثروت و وجاهتی!
  • برای اولین بار نمایندگان سه ایالت دیگر اسلام(کوفه، بصره، مصر) -که نمایندگان عراق، ایران، آفریقا به حساب می آمدند- در بیعت عمومیِ آزادانه حاضر بودند.
    به حسب مفاد خطبه۱۷۳ این نمایندگان جای صندوق رأی، کاشفِ رضایت و رأیِ آریِ مردمشان بودند و امامت الهی علی(ع) را یک حکومت مردمسالار می کردند.

چنین بیعت عمومی میلیونی ای در تمام دنیای گذشته سابقه نداشت!

اما ما شیعیان هم بدان تفاخری نکردیم!

محسن قنبریان

نهضت مقدس

به قلم حجت الاسلام والمسلمین محسن قنبریان

نهضت مقدس، مجموعه بیانات و تحلیل‌های عاشورایی خطیب توانمند، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قنبریان پیرامون ویژگی‌های نهضت اباعبدالله و ویژگی‌های نهضت‌های قاتل امام است. مباحث این کتاب در بخش اول پیرامون ریشه‌های شکل‌گیری اسلام طاغوتی، اسلام ضد عدالت، اسلامِ ذبح‌کنندە آرمان‌ها، اسلام محافظه‌کار، اسلام منفعل و یکجانشین، اسلام بی‌توجه به مستضعفین، اسلام باندباز و حزب‌باز، اسلام سرمایه‌دار و در یک کلام اسلام آمریکایی در عاشورا است. اسلامی که بارها و بارها خود را تکرار کرده و زنگ خطر حضور رگه‌های قدرتمندی از آن در تاریخ معاصر ما نیز وجود دارد.

چنین اسلامی به‌راحتی ظرفیت به انحراف کشیدن انقلاب اسلامی و آرمان‌های آن را دارد و مطالعه ریشه‌ها، چرایی شکل‌گیری، ویژگی‌ها و نشانه‌های آن از ضروریات زمان ماست. در بخش دوم، ویژگی‌ها، ارکان و ابعاد نهضت اباعبدالله الحسین علیه السلام به مثابه یک نهضت معیار، شاخص و مقدس بررسی می‌شود تا هر نهضتی که خود را پیرو آن میداند، روش مبارزه، اصول حکمرانی، شیوه‌های دردمندی، رفتارهای سیاسی و مدل‌های مطالبه‌گری خود را بشناسد. در بخش سوم، ریشه‌های اقتصادی شکل‌گیری عاشورا تحلیل و بررسی میشود تا مخاطب با شناسایی مختصات طاغوت اقتصادی از تکرار آن ویژگی‌ها در زمانه خویش، به‌خصوص در انقلاب اسلامی ایران که یگانه پرچمدار پیروی از نهضت اباعبدالله در جهان است، پیشگیری کند.

– منتظر این کتاب باشید –

برشی کوتاه از جلسه اول بحث: هویت نهضت حسینی

 

برخی تاکید حضرت بر اجتماع عمومی بر بیعت(ان رایتَ الناس مجتمعین علی بیعتی[۱]…)  را صرفاً سیاسی تحلیل کرده برای راستی آزمایی کوفیان معنا می کنند!

درحالیکه شرط بودن رضایت عمومی مردم برای مشروعیت حکومت، جزء باورها و ارتکازات شیعیان علی(ع) بوده است:

  1. در نامه شیعیان به امام حسین(ع) نامشروع بودن حکومت معاویه چنین شمارش می شود:
    “تاَمَّر علیها بغیر رضی منها: بر امت بدون رضایت مردم امارت کرد[۲]
  2. جناب مسلم بن عقیل نیز در احتجاج با عبیدالله به همین نکته اشاره دارد: “و تَاَمَّرتُم علی الناس بغیر رضی منهم: بر مردم بدون رضایتشان حکومت می کنید[۳]

برخی هم منفعل از اینکه لابد بعد القاء می کنند ج.ا رضایت عمومی مردم را ندارد(!) این مبانی را دستکاری یا سانسور می کنند! (در اینباره هم شب اول صحبت شد)

محسن قنبریان

[۱] الفتوح ج۵ص۵۳/مقتل خوارزمی ج۱ص۱۹۶

[۲] مقتل خوارزمی ج۱ص۲۸۲

[۳] اللهوف ص۵۷

سخنرانی/ مع الحسین علیه السلام

سخنرانی با عنوان «مع الحسین علیه السلام» ایراد شده توسط حجت الاسلام قنبریان ظهرهای ماه محرم ۱۴۰۱ ش، در هیئت محبان سیدالشهداء ع شهرستان بهبهان منتشر می‌شود.

دریافت روز اوّل سخنرانی «مع الحسین علیه السلام» | “دریافت از پیوند کمکی

دریافت روز دوّم سخنرانی «مع الحسین علیه السلام» | “دریافت از پیوند کمکی

دریافت روز سوّم سخنرانی «مع الحسین علیه السلام» | “دریافت از پیوند کمکی

دریافت روز چهارم سخنرانی «مع الحسین علیه السلام» | “دریافت از پیوند کمکی

دریافت روز پنجم سخنرانی «مع الحسین علیه السلام» | “دریافت از پیوند کمکی

دریافت روز ششم سخنرانی «مع الحسین علیه السلام» | “دریافت از پیوند کمکی

دریافت روز هفتم سخنرانی «مع الحسین علیه السلام» | “دریافت از پیوند کمکی

دریافت روز هشتم سخنرانی «مع الحسین علیه السلام» | “دریافت از پیوند کمکی

دریافت روز نهم سخنرانی «مع الحسین علیه السلام» | “دریافت از پیوند کمکی

ادامه خواندن سخنرانی/ مع الحسین علیه السلام

سخنرانی/ هویت نهضت حسینی

سخنرانی با عنوان «هویت نهضت حسینی» ایراد شده توسط حجت الاسلام قنبریان شب‌های ماه محرم ۱۴۰۱ ش، در هیئت منتظران مهدی عج شهرستان بهبهان منتشر می‌شود.

دریافت شب اوّل سخنرانی «هویت نهضت حسینی» | “دریافت از پیوند کمکی
شب اول: نسبت با مردم!

دریافت شب دوّم سخنرانی «هویت نهضت حسینی» | “دریافت از پیوند کمکی
شب دوم: مقابله با بدعت ولایتعهدی

دریافت شب سوّم سخنرانی «هویت نهضت حسینی» | “دریافت از پیوند کمکی
شب سوم: آزادی و آزادگی

دریافت شب چهارم سخنرانی «هویت نهضت حسینی» | “دریافت از پیوند کمکی”

سخنرانی شب چهارم به علت مساعد نبودن شرایط جوی و حادثه‌ی توفان برگزار نگردید.

دریافت شب پنجم سخنرانی «هویت نهضت حسینی» | “دریافت از پیوند کمکی
شب پنجم: آزادی و آزادگی ۲

دریافت شب ششم سخنرانی «هویت نهضت حسینی» | “دریافت از پیوند کمکی
شب ششم: نهضتی انسانی(مردانه_زنانه)!

دریافت شب هفتم سخنرانی «هویت نهضت حسینی» | “دریافت از پیوند کمکی
شب هفتم: نهضتی انقلابی_عقلانی (عقلانیت انقلابی)

دریافت شب هشتم سخنرانی «هویت نهضت حسینی» | “دریافت از پیوند کمکی
شب هشتم: نهضتی عدالتخواهانه!

دریافت شب نهم سخنرانی «هویت نهضت حسینی» | “دریافت از پیوند کمکی
شب نهم: نهضتی اخلاقی!

دریافت شب دهم سخنرانی «هویت نهضت حسینی» | “دریافت از پیوند کمکی
شب دهم: نهضتی معنوی!

نمازی برای جامعه!

دغدغه مندان ظرفیت های مردمی و نهضتی جمهوری اسلامی را دعوت می کنیم این یادداشت کوتاه را بخوانند.

قرآن جامعه اسلامی را دارای «امر جامع» می‌شمارد(۶۲/نور)

 یک روز در هفته(آدینه) «صلاه جامعه» قرار داده‌ است تا به «امر جامع» بپردازند. روزش را هم جمعه (روز جمع شدن) نام نهاده‌ است. مختصاتش را در متن زندگی مردم قرار داده‌ است. آیه‌اش در قرآن آن را بین یک نفی و اثبات قرار داده‌است: رها کردن کسب‌وکار/ رفتن دنبال کسب‌وکار و معیشت: «اذا نودی للصلاه من یوم الجمعه فاسعوا الی ذکر الله و ذروا البیع: هر وقت در روز جمعه برای نماز دعوت شدید (اذان گفتند) به طرف ذکر خدا بشتابید و کسب‌وکار را رها کنید» /« فاذا قضیت الصلاه فانتشروا فی الارض و ابتغوا من فضل الله: نماز که تمام شد در منطقه زندگی‌تان منتشر و از فضل پروردگار (در معیشت و کسب‌وکار) طلب کنید».

این مهندسی و تعبیه حکیمانه یعنی نماز جمعه در متن معیشت و زندگی مردم باشد تا تمثالی از رابطه دنیا و آخرت، معیشت و معنویت این دین باشد.

از قضا تنها نمازی است که دو سخنرانی (خطبه) جزء نماز و رکن واجب آن است. خطبه‌ها باید در خدمت آن مقصد قرار گیرد. اگر این نماز با این مختصات و این ظرفیت در متن بماند البته «قلب فرهنگی هر شهر» می‌شود.

از برکات انقلاب اسلامی احیای این نماز بود.

رهبر انقلاب در ضمن خاطره‌ای از ملاقات ائمه جمعه با امام(ره) می‌فرماید: «در بعضی از شهرها حکّام یک نفر را معین می‌کردند و می‌گذاشتند. امام‌جمعه، منصوب آن حکومت‌های طاغوت بود. مردم هم نمی‌رفتند و اعتنا هم نمی‌کردند. آن نماز جمعه‌ای که حاکم طاغوتی آن را بگذارد برای مردم جذاب نیست و مردم هم نمی‌رفتند (به امام) گفتم ما در سال‌های متمادی محروم بودیم از نمازجمعه و شما نمازجمعه را به ما دادید، به ملت ایران دادید واقعاً نعمت بزرگی است»(۹۴/۱۰/۱۴)

با انقلاب اسلامی نماز جمعه سه میلیون نفری در تهران تشکیل شد.

سوال اساسی این است که چگونه باوجود اینکه حکومت اسلامی است و ائمه جمعه منصوب ولی‌فقیه عادل _نه حکومت طاغوت_ اند باز حضور مردم کاهش یافته است؟!

این یک حقیقت غیرقابل‌انکار است که نمازجمعه در جمهوری اسلامی شکوه اولیه را ندارد و حتی از سایر مراسمات مذهبی عقب مانده‌است.

به حسب پیمایش ایسپا (سال۸۹) شرکت در نماز جمعه از نماز جماعت هم عقب‌افتاده و به ۱۰درصد رسیده است؛ درحالیکه شرکت در مجالس روضه‌خوانی و زیارت کردن اماکن مقدس روند افزایشی داشته و به حدود ۷۵ درصد رسیده‌است!

 از این‌جا معلوم می‌شود جامعه بی‌دین نشده که نماز جمعه خلوت شده‌است؛ بلکه این نمازجمعه است که نتوانسته حتی مخاطب مذهبی هیئت‌ها و تکایا را جذب کند یا نگه دارد!

واکاوی همه علل این پدیده، پیچیدگی خاص خود را دارد از همه اعراض و لوازم که بگذریم، ذات و گوهر نمازجمعه _که همان دو خطبه است_ نقش بسیار مهمی در این مسئله دارد. به‌خاطر پذیرش بیشتر از سوی این نهاد و نکاتی را به کمک کلمات رهبر انقلاب می‌شمارم:

  1. نهادینه کردن گفتمان های ضروری
    نمازجمعه نه در زبان مصالح عموم مردم بودن، که حتی در نهادینه کردن گفتمان‌ها اصلی انقلاب و جمهوری اسلامی توفیق روزافزون نداشته است!
    رهبر انقلاب در بیست و چهارمین گردهمایی ائمه جمعه (۹۸/۴/۲۵) نماز جمعه را «ظرفیتی برای نهادینه کردن عالی‌ترین و دشوارترین گفتمان‌ها در موضوعات اصلی و ضروری کشور» می‌خواند.
    در جای دیگر صریحا حرف نوی جمهوری اسلامی را چنین بیان می‌کنند: «جمهوری اسلامی حرف نویی دارد این حرف نو عبارت است از: مردم و ارزش‌های الهی؛ این دوتا باید با هم توأم بشوند».(۹۰/۱۰/۷)
    مردم‌سالاری دینی مفهومی پرتکرار در سخنان ایشان است و حتی بیش‌از حضور پای صندوق رای است به تعبیر ایشان:
    «مردم‌سالاری یعنی بر اساس دین و براساس اسلام، سالار زندگی جامعه خود مردم‌اند»(۹۵/۹/۳)
    آیا خطبه‌های نمازجمعه مبیّن و محقق این سطح از مردم‌سالاری بوده‌است؟!
    خطبه‌های رهبر انقلاب درباره آزادی و شعبه‌های آن (آزادی بیان، عقیده و…) یک کتاب مستقل (آزادی یعنی آزادی) شده‌است.
    آیا در خطبه‌های شهرهای بزرگ و خطبای معروف به این تناسب از آزادی و عدالت هم خطبه هست؟!
    قابل انکار نیست که آن‌قدر که در خطبه‌ها از احکام و ارزش‌های الهی (حجاب، اطاعت، استکبارستیزی و…) گفته می‌شود از مردم، مردم‌سالاری، آزادی و حقوق آن‌ها گفته نمی‌شود. آن حجم خطبه از آزادی، جمهوریت و عدالت که در دهه۶۰ بود، کمتر شنیده می‌شود.
    حرف نوی جمهوری اسلامی توأم بودن و جدا نشدن این حقوق مردم با آن تکالیف و ارزش‌های الهی است.
    برداشت امام عزیز از جمهوریت و آزادی، آنها را یکی از ارزش‌های الهی کرد؛ از آنسو همه ارزش‌ها و احکام الهی هم با همراه شدن جمهور مردم برپا می‌شود. «انما عمادالدین …العامه من الامه: تنها ستون برپاکننده‌ی دین، جمهور از امت اند» (نامه۵۳نهج البلاغه)
    نمازجمعه قطعا تریبون و جایگاهی برای این توأمانی است.
    هرچقدر از سالاریِ مردم در زندگی اجتماعی کاسته شود، در همراهی آن‌ها در ارزش‌ها و احکام خوانده‌شده، کاسته می‌شود.
  2. توصیه مصداقی به تقوا!
    رهبر انقلاب در بیست و چهارمین گردهمایی ائمه جمعه به گزارش کتاب نمازجمعه تراز (چاپ شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه صفحه۲۸۷) می‌فرماید: «توصیه به تقوا به‌صورت مصداقی و عینی در موضوعات مبتلا به جامعه نه به‌صورت توصیه کلی؛ مثل این موارد: تقوا در فضای مجازی، تقوا در مسائل خانوادگی و…»
    توصیه مصداقی، نام بردن از کسی نیست؛ اما همانگونه که درباره اسراف، ناامید کردن جوانان و …، توصیه معلوم و معین به تقوا می‌شود؛ باید به اشرافیت دولتی و مذهبی، کوتاهی در انجام وظایف، ساکت نبودن بر گرسنگی فقرا و سیری ظالمان و… توصیه معین انجام شود؛ این توازن و تعادل هم در اقبال مردم مؤثر است.

محسن قنبریان ۱۴۰۱/۵/۴

نماز جمعه مردم سالار!

  • آنچه در این گزارش از سرشتِ مردمیِ انقلاب اسلامی ایران درباره تعیین امام جمعه توسط مردم_ولیّ می بینید، هم مطابق با نظریه جمهوری اسلامی و مردمسالاری دینی منتشر در قانون اساسی است و هم بیگانه از سیره ائمه اطهار(ع) در انتصاب برخی وکلای خود در دوره اختناق نیست:
  • عیاشی در تفسیر خود از احمد بن محمد از علی بن مهزیار روایت می کند که امام جواد(ع) به من نوشت: “از فلانی بخواه که نظر خود را به من بگوید و اعتماد به نفس داشته باشد که او داناتر است که چه چیز در شهرش جایز است و چگونه باید با پادشاهان رفتار کرد. همانا مشورت مبارک است. خداوند در آیات محکم قرآن به پیامبرش فرمود: وشاورهم فی الامر فاذا عزمتَ فتوکل علی الله؛ پس اگر آنچه می گوید جایز باشد، خواهم نوشت و نظرش را تایید خواهم کرد و اگر جایز نباشد امیدوارم آنرا در راه روشن قرار دهم”( وسائل ج۱۲ص۴۵)
  • پیشنهاد:
    شورای سیاستگذاری اگر سیره اول انقلاب را محال می داند(!) لااقل در قدم اول از جمیع روحانیون مقیم و غیر مقیم یک شهر برای تعیین امام جمعه، مشورت استمزاجی بگیرد اگر اختلاف و تعارض بود، خود حکم کند؛ اگر اتفاق و اکثریت بود آنرا برای حکم پیشنهاد کند. شاید در گام بعد بتوان به همه مردم برگشت!

محسن قنبریان ۱۴۰۱/۵/۵

همه ی حرفهای خوب!

دیروز به اصرار چندباره یکی از روزنامه ها یادداشتی کوتاه درباره نمازجمعه بمناسبت سالگرد آن نوشتم.

امروز دیدم همان محورهای مورد تاکید و عواملی که موجب کاهش حضور در نماز جمعه می شود با بیان رساتر از زبان رهبر انقلاب جاری شده است:

  • نماز جمعه قرارگاه طرح مسائل مهم جامعه

– تبیین کننده مبانی انقلاب و مطالبه کننده مطالبات انقلاب

– خطبه های پر مغز/ غیر حاشیه ساز به نفع دشمن/ دور از احساسات بی مورد (در مثل مساله حجاب)!

  • اساس کار حضور مردم است

– اگر این هفته از ماه قبل جمعیت کمتری شد باید احساس نگرانی کنید

– تفاوت گفتار و رفتار امام جمعه، مستمع را سر لج می آورد!/ کمترین کاری که ممکن است بکند این است که دیگر نماز نیاید

  • اجتناب ائمه جمعه از فعالیت اقتصادی!

– بعضی شکست خوردند/ بعضی هنوز ادامه دارد! (۱۴۰۱/۵/۵)

 

پ.ن: در بسیاری از موارد بهترین حرف و بایسته را خود جمهوری اسلامی گفته و رهبر انقلاب بارها تکرار کرده؛ علت فاصله وضع موجود تا آن بایسته ها را باید بررسی کرد!

 

محسن قنبریان

۰۳ / راز خاتمیت در شهر تجارت!

کلاس راز خاتمیت در شهر تجارت!، خوانش اقتصادی از سیره نبوی با حضور حجت الاسلام قنبریان در مجموعه فرهنگی سرچشمه برگزار گردید. جزئیاتی از این جلسه منتشر می‌شود.

دریافت فایل صوتی جلسه سوّم درسگفتار «راز خاتمیت در شهر تجارت!» | “دریافت از پیوند کمکی

  • سؤال اصلی: چرا خداوند ۱۰ قرن قبل از کاپیتالیسم دین خاتم را در شهر تجارت پدید آورد؟! این دین ناظر به سرمایه داری طرح و نقدی دارد؟!
  • سؤال فرعی جلسه سوم: پیامبر خاتم(ص) -که یک تاجر باسابقه هم بود- با این هژمونی بازار در بستره تجارت چه کار کرد؟!
    بازار نه ایوانی از حکومت و نه خود بنیاد و آزاد!
  1. بازار ، ذیل دین
    • در مرحله دعوت مکه
    • در مرحله تشریع مدینه
  2. تشکیل حکومت، همجوار بازار
    • قواعد حکومتی تعدیل بازار
  3. تاسیس و ترویج نهادهای جدید تجارت و بازار

دریافت پاورپوینت جلسه سوّم درسگفتار «راز خاتمیت در شهر تجارت!» | “دریافت از پیوند کمکی