بایگانی برچسب: s

عدالت-مواسات

مواسات: سهیم کردن در مال است[۱]. بالاتر در جان [۲]

ضدش: منع است [۳]

عدالت: دادن حقوق افراد [۴]و نهادن امور در جای خود [۵] است.

از این رو، مواسات یک اخلاق و رفتار است ولو واجب ترین و سخت ترین آن [۶] اما عدابت و قسط یک سیاست عام [۷] بلکه ملاک راهبری و سیاست است [۸]چه زیبا فرمود الانصاف من النفس کالعدل فی الامره انصاف به خرج دادن در حیثیت فردی مثل عدالت ورزی در حکمرانی است[۹].

مواسات از حقوق است -البته واجب [۱۰]– برادران دینی است [۱۱]یعنی مربوط به جامعه ایمانی است.

اما عدالت و قسط، سیاستی عام [۱۲]و برای همه شهروندان و آدمیان حتی غیر همکیشان است حسن العدل نظام البریه لذا امیرالمومنین علیه السلام، مواسات را حافظ اخوت ولی عدالت را حافظ دولتها خواند[۱۳]. و فرمود اکرم الاخلاق السخا و اعمها نفعا العدل گرامی ترین اخلاق سخاوت و عمومی تر در نفع، عدالت است[۱۴].

انسان ۲۵۰ ساله ی امامت را در “دوره محرومیت از حاکمیت” بیشتر در جلوات انفاق و ایثار و مواسات می بینیم. و در “دوره حاکمیت”  بیشتر در چهره قسط و عدالت! فرمود: اولی الامر را به امر به معروف، عدالت و احسان بشناسید[۱۵]. اگر مواسات، بهشت برادری است، عدالت بهشت دولتهاست[۱۶]. لذا امیرالمومنین علیه السلام در سالهای حکومت فقط چاه آب و نخلستان وقف نکرد و کیسه برای فقیر نبرد؛ سراغ مواسات در تقسیم بیت المال (توزیع عادلانه درآمد) رفت. سراغ توزیع عادلانه منابع ثروت رفت. مقابله با اقطاع بخشی های بی حساب، اموال خاص (صفوالمال) برای خلیفه و خواص؛ جنگها بر او تحمیل کرد[۱۷].

[۱] بحار ج۲۳ ص۵۸۲

[۲] زیارت نامه ابالفضل علیه السلام

[۳] الکافی ج۱ ص۲۲

[۴] تهذیب ج۹ ص۱۳۱

[۵] نهج البلاغه ص۵۵۳

[۶] معانی الاخبار ص۱۹۱ و ۱۹۲

[۷] نهج البلاغه ص۵۵۳

[۸] ملاک السیاسه العدل/ غررالحکم

[۹] غررالحکم

[۱۰] الکافی ج۲ ص ۱۴۴ تا ۱۴۸

[۱۱] معانی الخبار ص۱۹۱ و ۱۹۲

[۱۲] نهج البلاغه ص۵۵۳

[۱۳] غررالحکم

[۱۴] غررالحکم

[۱۵] الکافی ج۱ ص۸۵

[۱۶] العدل جنه الدول/ غررالحکم

[۱۷] ر.ک: روضه الکافی ترجمه رسول محلاتی ج۱ ص۸۴

مادر عدالت‌ها

مقام معظم رهبری در نیمه شعبان فرمود: “این عدلی که انتظار هست حضرت[مهدی] بوجود بیاورند عدل در یک بخش خاص نیست عدل در همه شئون زندگی است: عدالت در قدرت، عدالت در ثروت، عدالت در سلامت، عدالت در کرامت انسانی و در منزلت اجتماعی و عدالت در معنویت و امکان رشد…” (۹۹/۱/۲۱)

وقتی دائم برای مستمندان فراخوان کمک می‌دهیم؛ همان وقت که حماسه عمومی و زیبای همدلی اتفاق می‌افتد؛ داریم خبر می‌دهیم: “عدالت در ثروت” اتفاق نیافتاده که این همه فقیرند!

حتی اگر شبانه و مخفی کمک‌ها را به آن‌ها برسانیم؛ “منزلت اجتماعی” ماست که افزون میشود. اگر کمک‌ها را به خط و رسانه‌ها را برخط و هنرمندانه، خدمت خود (فرقی نمی‌کند خود حقیقی یا حقوقی) گزارش کنیم؛ باز منزلت اجتماعی ماست که تصاعد می‌کند نه آن مسکین محتاج که چشم به راه کیسه بعدی است!

با انفاق، “معنویتی” می‌یابیم و با ذخیره‌ای که داریم، پای وعظی می‌نشینیم، زیارتی میرویم، خلوت و سحری می‌گیریم که آن محتاجِ نان برایش آسان نیست. نه خوردنِ انفاق، ثواب انفاق دارد و نه احتیاج، صبر و شکر را آسان می‌کند و نه فقر، فراغت برای عبادت می‌گذارد!

می‌بینی چه حلقه‌های متصلی است؟!

از اینروست که: “تقسیم عادلانه منابع ثروت” بین مردم (بعد عدالت در قدرت و حاکمیت عدل)، مادر عدالت‌ها و وظیفه اصلی حکومت اسلامی است. بدون آن توزیع انبان نان، “تبعیض در منزلت و معنویت و رشد” را ناخواسته خواهد داشت. البته مُسکن موقت و کف سیره امامانِ محروم از حاکمیت است.

شاید حالا سرّ انفاق پشت پرده یا نقاب زده‌ی آن معصومان را بهتر بفهمی!

مطلب مرتبط: عدالت در بیانیه گام دوم

محسن قنبریان
۹۹/۲/۴

سید حسن نصرالله به مناسبت آغاز ماه رمضان

تاکید من به برادران و خواهرانی که پیگیر چنین کارهایی هستند این است که این اقدامات به هیچ وجه تصویربرداری نشود، در این زمینه حتی نباید درپی تهیه آرشیوی از کمک ها باشیم.

حتی چند نفر نروند. یکی دو نفر بروند کافی است؛ آبروی افراد حفظ شود.

روابط عمومی جای روایت آوینی!

چگونه روایت فتح، گمنامی و بی‌نشانیِ لشکر مخلص خدا را ویران نمی‌کرد اما روایت مجازی، فعالیت‌های زیادی را شوآف و در افکار عمومی “حبط” و نابود می‌کند؟!

توجه: ما ناچار به ابتکار سبک خویش‌ایم. با سبک رقیب نمی‌توان ارزش‌های اسلامی مثل اخلاص و ایثار، پرکاری با گمنامی را نمایش دهیم.

حال که به هر دلیل همدلی، مواسات و خدمات اجتمایی هم در “رزمایش” صورت‌بندی می‌شود؛ مراقب باشیم “آیشِ” آن، رنگ روایت فتح آوینی داشته باشد نه شوآف‌های چندش‌آور برخی آدم‌ها و گروه‌ها که اثر ضد تبلیغی‌اش دو چندان است.

در روایت فتح، راوی واقعا سوم شخص بود، نه از زبان سوم شخص اما واقعا، روابط عمومی آن نهاد.

آوینی عضو یکی از گردان‌ها نبود تا روایتش رقابت بین گردان‌ها در گزارش کار بیافریند. “فتح را”، “بسیجی را”، “اخلاص” را روایت می‌کرد “نه آدم‌ها” و “نه تشخّص‌های اینجائی” و “نه تعیّن‌های رقیب هم”!

اما پیج‌ها، سلفی‌ها، دوربین گروه‌ها، گوشی راننده و همراه‌ها، بعضا کسوت روابط عمومی پوشیده است. آمده رزمایش این قرارگاه را بزرگ کند نه مواسات مردمی را!

زوم کرده، ابتکار فلان امام جمعه را نمایش دهد نه در صحنه بودن روحانیت و نهاد نماز جمعه را!

لذا آدم‌ها و تشخّص‌ها، مرکز پیام می‌شوند نه کارها و اعمال صالح!

حتی ممکن است کارهای جهادی، جای ابژه، سوژه شوند! پرداخت ذهنی-مجازی‌شان، ریخت تحققشان را معلوم کند نه برعکس!

چند توصیه:

  1. رسانه‌ای‌های انقلابی، آوینی شوند و فعالیت‌های جهادی و خدماتی نیروهای مردمی را “بالسویه” گزارش کنند؛ تا هرکدام برای خود تیم رسانه‌ای و روابط عمومی نسازند.
  2. در گزارش‌ها، کار را گزارش کنند نه آدم‌ها و تشخّص‌ها و تعیّن‌ها را.
    بینندگان اولین‌بار رزمنده خط مقدم را دیدند که از دوربین می‌گریخت و از مصاحبه استنکاف می‌کرد. بعدها برخی مردم در خیابان‌ها قبل از ۲۲بهمن و انتخابات از مصاحبه استنکاف کردند(که پخشش نمی‌کنیم)! [این جابجائی هم بی ارتباط نیست!]
  3. گروه‌های مردمی، خدمت به مردم(غنی و فقیر) را وظیفه ذاتی خود بخواهند؛ نه ویترینِ وظیفه‌ای دیگر یا برای اختیاراتی افزونتر!
    مردم بخاطری که سنگینی بار انقلاب و جمهوری اسلامی را تحمل می‌کنند، لایق سپاسگزاری و خدمتند.
    اگر خدمات برای چیز دیگری نشد، بسیاری از آسیب‌ها رخت بر می‌بندد.
  4. خدمت مادی کوچک ما، خسارت روحی و آبروئی بزرگ به نیازمندان نزند. قِسمِ خویشتن‌دار و مُتعفف را سائل و دست‌دراز نکند. زیر نگاه هیئت همراه و دوربین، حیثیت و آبرویش بخاطر رفع نیازش نرود!

محسن قنبریان
۹۹/۲/۱

رزمایش همدلی را به بسته غذایی تقلیل ندهیم!

 مقام معظم رهبری درکتاب طرح کلی اندیشه اسلامی ذیل “مما رزقناهم یُنفقون” دو توجه شایسته دارند:

  1. “مارزقناهم” اعم از مال است. هر چه از خدا گرفته‌اند: پول، عمر، فرزند، آبرو، توان جسمی، فکر، زبان و بیان و خلاصه هر امکاناتی.
  2. انفاق هم هر خرج کردنی نیست. “آن خرج کردنی که خلأیی را پرکند، انفاق است”.

حالا توجه کنید :

غیر از مساکین و فقرا -که البته ضروری‌ترند- دو دسته دیگر محتاج مواسات‌اند اما نه از جنس انبان نان و بسته غذایی:

  1. کاسبهایی که بخاطر اجاره‌ای بودن مغازه و بعضا وامدار بودن به اقساط و از دست دادن ماه اصلی فروش، ضرر جدی کرده‌اند.
  2. مشاغلی که بکلی بیکار شده‌اند.

سخنگوی دولت گفت: ۳و نیم میلیون از مشاغل رسمی بطور مستقیم در معرض آسیب‌اند و ۴میلیون شاغل غیر رسمی در معرض توقف یا کاهش فعالیت یا کاهش دستمزد و اخراج‌اند!

وزیر کار گفت: تا حالا ۶۰۰ هزار نفر در سامانه بیمه بیکاری ثبت نام کرده‌اند!

این دو قسم نه عمدتا شرایط شرعی فقیر محتاج نان شب را دارند و نه عرفا شأن گرفتن انبان غذا!

متقابلا موازی کاری قرارگاه‌های رزمایش مواسات و چندباره شدن کمک به برخی خانواده‌ها بخصوص در برخی شهرها که محرومیت کمتری هست، بعید نیست.

بنظر می‌رسد :

  • خرج کردن آبرو توسط معتمدین برای تخفیف یا بخشش اجاره آن کسبه یا تأمین اجاره ماه تعطیل از برخی منابع، انفاق مومنانه باشد.
  • تهیه مساعده با کارت هدیه در خور برای بیکار شدگان توسط مومنان و پرداخت از طریق اداره کار و مانند آن برای حفظ شأن نیز می‌تواند پر کردن خلأیی باشد.

یکوقت الهکم التکاثر به شمارش و گزارش بسته‌ها و مسابقه کدام مسجد بیشتر؟! نکشد و از خلأهای دیگر غافلمان کند!

محسن قنبریان
۹۹/۱/۳۰