باز حرم امام!
۱٫ تفاوت نگاه جامع رهبری و نگاه متجزی برخی بزرگان
منظور رهبر معظم انقلاب از سخنان زیر چیست؟ از جمله مصادیقش کدام است؟
الف) ۱۴خرداد ۹۴ همزمان با افتتاح بارگاه جدید امام خمینی(رحمه الله)- محور سخنرانی: تحریف امام:
“امام را نباید به عنوان “یک شخصیت محترم تاریخی” مورد توجه قرار داد بعضی اینجور می‌خواهند…”.
و از جمله تحریفها را چنین شمردند: “امام بر مصرف درست بیت‌المال تاکید می‌کرد، بر پرهیز کردن از اسراف تاکید می‌کرد، این هم “از خطوط اساسی” است. مسأله عدالت اجتماعی، طرفداری از محرومان و دوری از خوی اشرافی‌گری و خوی تجمل‌گرایی و عمل در این جهت”.
ب) باز دوباره در ۱۴خرداد۹۶ در همان حرم این را خلاصه‌ی همه فرمایشاتشان کردند:
“من خلاصه کنم: بزرگترین درسی که امام بزرگوار به ما داد درس روحیه و ذهن و عمل انقلابی است این را باید فراموش نکنیم “امام میراث فرهنگی نیست”! بعضی به امام به چشم میراث فرهنگی نگاه می‌کنند…”.
ظاهرا باید خط و جریانی اثرگذار در جامعه بخواهد امام را به “یک شخصیت تاریخی” و “میراث فرهنگی” تنزل دهد که ایشان دوبار با تاکید در بزرگترین همایش سالانه دلدادگان امام بدان بپردازد و صرفا تجلیل ظاهری (نام و…) را در این رویکرد ببینند(۱۴خرداد۹۴).
این سخنان علی‌القاعده جواب یک سرمقاله یا توئیت یا نطق یک مسئول نیست.
ردپای مرجع ضمیر سخنان رهبری در سخنان متولیان ساخت بارگاه جدید امام!
جانشین تولیت(در حفظ و نشر آثار امام) یک ماه قبل از رهبری در پاسخ به انتقادها گفت: “اگر قرار باشد یک فضایی داشته باشیم که هیچ یک از المان‌های معماری اسلامی در آن نباشد چگونه می‌تواند “یک مکان گردشگری”(!) که سالانه میلیون‌ها نفر در آن حضور یابند را داشته باشد”!
اگر کسی غیر از “تجزیه”، “ترکیب” حرم را هم ببیند و آن را در کل مجموعه لحاظ کند، به عینه می‌یابد که این دیدگاه در ساخت آن حرم و مجموعه شهر آفتاب لحاظ شده است.
آیا هنوز تطبیق سخنان رهبری بر رویکرد حاکم بر بارگاه سازی جدید امام در مجموعه توریستی شهر آفتاب گنگ است؟!
بزرگانی که این دید جامع نگر را در این موضوع ندارند!
هرمجتهد و مقدسی که در مسیر قم-تهران به زیارت حرم امام می‌رود، زود از آن مجموعه میکروفن به دست می‌آیند تا نظر آن بزرگ و مقدس را درباره آن سازه و بارگاه بگیرند!
کأنه خودشان هم کار را غیر متعارف دیده‌اند که چنین نظرخواهی‌ای را برخود لازم کرده‌اند.
متأسفانه عمدتا با نگاه متجزی و صرفا نظر به جواز حرم و بارگاه برای ائمه(ع) و امامزادگان و احتمالا مقایسه با حرم عبدالعظیم حسنی، فتوایی صادر می‌شود که مجوز و مشروعیت بخش آن رویکرد و کارکرد می‌شود.
یکی می‌فرماید: “اینجا هرچه مجلل‌تر صحیح‌تر”!
یکی می‌فرماید: “این حرم به لطف الهی لایق این بزرگوار و کمتر از این مناسب مقام شامخ ایشان نبود”!
آیا این میکروفن به دستها انتظار نظر تأیید از رهبر حکیم انقلاب نداشته‌اند؟!
به قول خود متصدیان کل طرح ۲۵ سال طول کشیده، انتظار تشکر و خسته نباشید را هم زبان زدند!
اما رهبری در سال افتتاح، یک کلام در تأیید نگفت بلکه آن سخنان معنادار را فرمودند. ماجرای بردن زیلوی حسینیه امام خمینی(رحمه الله) و مانور صفحه اینستاگرام ایشان روی عکس آن با زیرنویس: “همان زیلوی ساده همیشگی” هم نظر غیر تاییدی رهبری را تقویت کرد.
حال که به هر دلیل انگار نمی‌شود جلوی این رویه‌ها به لحاظ عملی گرفته شود(!) و به حرم بزرگ و در شأنی -مثل صحن و رواقهای توسعه یافته حرم حضرت معصومه(س)- اما بدون زخارف و اسرافها بسنده نمی‌شود، چه اصراری است که بزرگان دین در مقام تئوریزه کردن این رویه برایش مشروعیت تراشی کنند؟!
چرا به جای کنار ضریح در کل مجموعه دوری نمی‌زنند تا ببینند امام دارد میراث فرهنگی و جاذبه گردشگری می‌شود؟! و سخن ایشان کنار ضریح، امضاء کل این رویکرد معماری شده تلقی می‌شود!
محسن قنبریان ۹۷/۳/۲۹