۵٫ خدا پیدا میشود!
“شکر” هم خانواده “آشکار” است.
علامه طباطبایی چنین معنایش می کند:
“نعمت را طوری آشکار به کار ببری که به همه بفهمانی این نعمت را فلان مُنعِم[نعمت دهنده] به من داده ؛ در مقابل “کفران” بمعنای استعمال آن به نحوی است که از خلق بپوشانی که این نعمت از مُنعم است”.
دقت کن! خود نعمت همیشه پیداست آنچه در شاکر ، آشکار می شود “مُنعِم”(نعمت دهنده) است و آنچه در اهل کفران مخفی است می شود “منعم” است.
مثلا زور بازو یک نعمت است قابل مخفی کردن نیست. در عمل “شرور” ، مردم از زور بازو شیطان میبینند و در عمل شجاع و “مدافع مظلوم”، خدا.
اولی کافر(پوشاننده مُنعم) است و دومی شاکر(آشکار کننده مُنعم).
لذا فرمود: شکر المومن یظهر فی عمله: سپاسگزاری مومن در عملش آشکار می شود(غررالحکم)
این فرشته_شامپانزه به دو سمت بینهایت امکان سیر دارد.
اگر مهاجر الی الله شد، اول منعم را می بیند. از خودش تا منعم ، نعمتها را در مسیر رسیدن به او مصرف می کند و خدایش در همه نعمتها و مصرفها، آشکار می شود. ذهن و علمی که خدا می جوید. پول و ثروتی که راه خدا می طلبد و … همه شکرند.
اما اگر به سوی “اخلاد در زمین” و فرورفتن در مرداب دنیا رفت، پشت به منعم کرده است و فقط نعمتها را می بیند لذا نعمت او را سر خوش می کند به “طَرَب”(سرخوشی) و “مَرَح”(مستی و تکبر) می اندازدش.
وقتی نعمت را دارد”مَنوع”(منع کننده) است وقتی ندارد”جَزوع”(بی تابی کننده). در هر صورت حضور خدا در نعمت هایش مخفی است.
حال می پرسی نقش روزه در این وسط چیست؟ روزه گرفتن ما را اهل شکر می کند؟
کار ویژه ی روزه این است که بین “نعمت” و “مصرف” حایل می شود .
همه نعمت های جسمی و جنسی و … هست اما ممنوع الاستفاده است تا فرصت بیابی قبل از مصرفش، مُنعم را ببینی. مصرف باعجله ی نعمتها سرخوش ات نکند و غافل.
امیرالمومنین(ع) فرمود :
“اشتغل بشکر النعمه عن التطرب بها
با مشغول شدن به شکر نعمت از سر خوشی باآنها باز ایست!”
وقت می کنی، مقایسه کنی با آنهایی که ندارند و دست تفضل خدا برای خود را ببینی.
فرمود: “اکثر النظر الی مَن فُضّلت علیه فان ذلک من ابواب الشکر:
به کسی که براو فضیلت داده شده ای زیادنگاه کن؛ که این از دربهای شکرگزاری است”.(غررالحکم)
باورکن بدون این فرصت برای شکر، آدمی، شامپانزه می شود:
” من لم یشکر الإنعام فلیعد من الأنعام: هرکس شکرگزار نعمت ها نباشد از چارپایان شمرده می شود!”(غررالحکم)
لذا امام صادق(ع) کارکرد پنجم روزه را «الشُکرُ عَلی المُنعِم» معرفی فرمود.
(بازنشر رمضان ۱۳۹۵)