خدارا شکر رئیس محترم جامعه مدرسین بنظر موافق و مخالف، آدم صریح اللهجه‌ای است؛ نشان داده، کسوت مرجعیت هم مانع انتقادش نمی‌شود. اینبار علیه مدارس علمیه اشرافی گلایه کردند از “بی وجهی تاج داشتن برخی مدارس” مجلل -که در آستانه افتتاح‌شان هستیم- گفتند.
اما از رئیس و اعضاء محترم جامعه مدرسین دو انتظار بیشتر هست
- صدور بیانیه!
با تفکیک قوا، صندوق رأی در دنیای جدید و نقش احزاب و گروه‌های مرجع، رسانه‌ها و… در تشکیل حاکمیت‌ها؛ گروه‌های مرجع و رسانه‌ها هم رکن مردم‌سالاری شده‌اند. از اینرو آنچه تلخی، در نامه‌های امیرالمومنین(ع) به کارگزاران مبنی بر دوری از اشرافیت هست، بارش را باید این ارکان مردم‌سالاری، کنار حاکم(ولی فقیه) به دوش کشند.
حتما در جلسات خصوصی تذکرات تند و تلخ در اینباره مثل رهبری به افراد داده میشود؛ اما نامه امیر(ع) به منذربن‌جارود و عثمان‌بن‌حنیف و… هم در ارثیه اینان مخفی نبوده تا به سید رضی رسیده باشد! بلکه در جامعه، فریاد شده بود و نسل به نسل گشته تابه گردآورنده نهج‌البلاغه رسیده است. امروز جای این تشرها و ملامتهای بازدارنده‌ی بعضا تند و عتاب آلود در جامعه ولایی ما خالی است. همه هم سهم رهبر نیست. هم رسانه‌ها و هم گروه‌های مرجع(مثل جامعه مدرسین) سهم دارند. پس بیش از گله کردن، صدور بیانیه و اعلان محکومیت در قبال این رویه‌های ناموجه(به تعبیرآیت الله یزدی) لازم است. - ضابطه گذاری!
در همین دیدار(۳۱تیر۹٨)، آیت الله یزدی درباره نیاز مجتهدین به اجازه جامعه مدرسین برای چاپ رساله عملیه می‌گویند(تا مرجع‌سازی و مراجعِ خود٘ خوانده پیدا نشود). بدون این اجازه، وزارت ارشاد مجوز انتشار به آن رساله نمی دهد.
حال سؤال اینجاست آیا مدارس مجلل و خارج عرف و برخلاف سیره علماء سلف، آسیبش به دینداری مردم کمتر از یک رساله در بازار نشر است؟!
آیا ازدیاد و رویه شدن این مدارس در قم و تهران و برخی شهرستان‌ها آن هم نه از سوی مراجع بنام و صاحب رساله بلکه اغلب از سوی رجال سیاسی همراه بااعتراض روز افزون مردم و جوانان درخور توجه جامعه مدرسین نیست؟! رئیس سابق قوه قضائیه، اسبق مقننه، رئیس جمهور فعلی، برخی از ائمه جمعه تهران و استان‌ها همه مشغول ساخت یا بهره‌برداری از مدارس علمیه خودند! برخی، حواشی بسیار در نحوه واگذاری زمین و رعایت قوانین شهری و کشوری دارند و برخی درمنابع مالی‌شان حرف و حدیث است. برخی هم که تکمیل شده، دارند بهره‌برداری میشوند؛ در تجمل و تبذیر غیر لایق به شأن فقیه و مدرسه علمیه اشکالات جدی هست.
ظاهرا جامعه مدرسین -اگر شأن بررسی صلاحیت رساله دادن دارد- باید به طریق او٘لی، شأن این را داشته باشد که بررسی کند:
- آیا هر رجل سیاسی چون صرفا در لباس روحانیت بوده -حتی اگر مانند برخی سالها دور از درس وبحث بوده- میتواند با نفوذ به ارث برده از دوران ریاستش، برای دوران بازنشستگی یا برکناری از مناصبش، حوزه علمیه بزند و با امکانات بیشتر، از اهل علم و فضلِ سالها زحمت کشیده، جلو افتد؟!
- آیا جامعه مدرسین نباید ضوابطی برای بناء و معماری -با توافق مرجعیت- معلوم کند تا هنجارشکنی دراین حوزه که مستقیما با اعتقاد مردم بازی و سرمایه اجتماعی هزارساله روحانیت را به مخاطره می‌اندازد، به حداقل برسد؟!
آنچه از جامعه مدرسین خواسته شد قابل مطالبه از شورای عالی حوزه‌های علمیه هم هست و شاید برخی از وظایف ذاتی آن شورا هم باشد.
٭ اگر شایسته نشر دیدید، یاری‌ام کنید.
محسن قنبریان
۹۸/۵/۲۴