دانلود جلسه نخست «ولاء ها و ولایتها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه دوّم «ولاء ها و ولایتها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه سوّم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه چهارم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه پنجم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه ششم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه هفتم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه هشتم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه نهم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه دهم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه یازدهم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه دوازدهم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه سیزدهم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه چهاردهم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه پانزدهم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه شانزدهم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه هفدهم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه هجدهم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه نوزدهم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه بیستم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه بیست و یکم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه بیست و دوّم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه بیست و سوّم «ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
دانلود جلسه بیست و چهارم«ولاء ها و ولایت ها در قرآن» | “دانلود از پیوند کمکی“
ولاء ها و ولایت ها در قرآن
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه اول
- اهمیت دو سویه ی ارتباط مبانی و بنائات دینی
- ولایت، مفهومی از مبانی تا امتدادهای جامعه پردازی و سبک زندگی
- مبانی گاهی در فهم ما دچار مرگ یا تقلیل و انحراف می شوند
دو آسیب فهم دینیِ ولایت:
- نقصان؛ مثلا:
– قائل به ولایت باطنی و تکوینی منهای امتداد سیاسی و اجتماعی (برخی طرق تصوف)
– قائل به رهبری سیاسی (تشیع سیاسی)، غیر ملتزم به مقام عنداللهی - عیب و آسیب؛ مثلا:
– تنزیل مفهوم ولایت به “ارباب”!
– انسداد اجتماعی و غلو اعتقادی از لوازم این تنزیل
نمایی از سئوالات کلی این بحث
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه دوم
روش درست معنایابی واژگان قرآن؛ که مفهوم اصلی در تنوع مصادیق گم نشود
روح المعنای مفهوم “ولایت” چیست؟
- – این پیوند و اتصال و عدم فاصله در همان مصادیق(محبت، نصرت و…) هست
- چرا مفهوم مرکزی حکومت، “ولایت” انتخاب شد نه سلطان و حاکم و…؟!
- – در سلطنت ها اصرار هست که بین شاه و مردم بینونت و دوگانگی باشد؛ لذا الهیات فرایزدی، نیمه خدایی و… شکل می گیرد و بالتبع در نظام حقوقی، طبقه حاکم _ طبقه محکوم شکل می گیرد!
- – اسلام با دال مرکزی کردن ولایت هم مقابل آن الهیات ایستاده و هم نظام حقوقی دیگری آورده است.
مرور پاره آیات اول برای روح المعنی ولایت (اصحاب کهف در سوره کهف):
- – فرق “مأوی به کهف” با “مأوی به هم”(۷۲انفال)؟
- – اول باید “أمرنا” (امر جمعی و مشترک) شکل بگیرد! بعد “تهیأ رشد” (مقابل غی)
- – ایمان و ازیاد هدایت (فردی و در امر جمعی)
- – با “قیام و اقدام”، “ربط قلوب” شکل می گیرد. پیوند درونی چیزی بیشتر از امر مشترک بیرونی است!
- – اولین اصل مهم تشکیلاتی: با راه افتاده ها قرار بگذار!
- – در مرحله بعد به “تهیأ رفق” می رسند؛ تیزی ها گرفته می شود و همراهی ها بیشتر
- – حرکت در این کانال -مجرای ولایت- به “ولیّ مرشد” می رساند!
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه سوم
ماهیت و حقیقت ولایت
- واقعیت ولایت در مصادیق متعدد از محسوس تا معقول
- دو نحوه نسبت در ولایتها:
– متوافقه الاطراف (مثل دوستی)
– متخالفه الاطراف (مثل پدر و پسر) - رابطه خدا_انسان:
آیات عجیب ۵۱و۵۲ سباء: مکان قریب/ مکان بعید!
خدا به ما نزدیک ما از او دور! - دو اضافه: مقولی و اشراقی
حقیقت ولایت
- تنها ولایت حقیقی، ولایت خداوند؛ بقیه ولایتهای واقعی اگر ذیل آن باشد، می ماند
- هنالک الولایه لله الحق
– دوستان اینجا ولاء طرفینی موافقه الاطراف داشتند در ظهور حقیقت: الاخلاء یومئذ بعضهم لبعض عدو
– کفار و منافقان هم اینجا ولایت بین هم داشتند اما در ظهور حقیقت: مأواکم النار هی مولاکم!
– نکته ظریف آیه ۱۱محمد - نظام پادشاهی، حد و تعریف ولایت خداوند را به خود اختصاص میدهد!
– میرزای نائینی در تنبیه الامه حکومت را به: استبداری تملیکیه/ ولایتیه امانتیه تقسیم می کند!
پاره آیات این جلسه: آیات اول سوره شوری
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه چهارم
- انحصار ولایت حقیقی در خداوند
– ولاء أب و جد اگر در مسیر ولایت الله نیافتاد باطل بودنش آشکار میشود (لا انساب بینهم یومئذ)
– ولاء محبت و دوستی همچنین (الاخلاء یومئذ بعضهم لبعض عدو)
– ولاء سرپرستی کفار همچنین (ان الکافرین لا مولی لهم)
تقسیم ولایت
- ولایت تکوینی: ذیل ربوبیت تکوینی است. اعطاء وجود و کمالات وجود است. از سپهر درون انسان(عقل و اختیار) در تحقق اذن نمی گیرد؛ لذا تخلف بردار نیست.
- ولایت تشریعی: ذیل ربوبیت تشریعی است. تربیت انسان و تنظیم مجتمع انسانی است. از سپهر عقل و اختیار انسان می گذرد؛ لذا تخلف بردار است!
– اینجا منطقه یاری خواهی ولی الله است؛ تبیین، مقابل شک و شبهه و تحریک مقابل شهوت و تخدیر. - تفاوت مهم آیه۶ مائده و آیه تطهیر:
آیه تطهیر اراده تکوینی بر طهارت اهلبیت است لذا مفید عصمت است بخلاف آیه۶ مائده که اراده تشریعی خداوند بر طهارت مومنان است، لذا تخلف پذیر است. - هیچ ولایتی(چه حق،چه باطل) در عرض ولایت الله نیست؛ در طول هم نیست!
- ولایت های حق، آیت و مظهر ولایت الله اند؛ این اول آن ولیّ را نابود(فانی) و بعد با حق باقی می کند و توحید میشود.
- شیطان برای هردو ولایت، بدل دارد:
– سحر و جادو برای اشتباه در ولایت تکوین
– خطوات برای تشریع
▫️ پاره آیات این جلسه آیات ۴۵تا ۵۳ آل عمران
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه پنجم
ولایت تکوینی
- آیت و مرآت بودن ولیّ (نه ولایت طولی)، جمع بین انحصار ولایت در خدا و تصرفات تکوینی است.
- بیان شهید مطهری در شرک بودن وهابیت
- عیسی(ع) هم آیت مبدا هم آیت معاد
ولایت تشریعی
- همانطور که فرمود: انی اخلُقُ… (من خلق می کنم به اذن الله)؛ می فرماید: لاُحلّ لکم…(من حالا می کنم)
- ولایت تشریع، بیان احکام الهی نیست؛ تشریع است!
- روایت امام صادق(ع) (https://www.hadithlib.com/hadithtxts/view/18000434) درباره تفویض امر دین و امت به رسول الله برای راهبری بندگان
- فرق بین “فریضه” و “سنت”؟!
- ولایت فقیه، اجرای احکام نیست؛ حق تشریع موقت در مجرای “لیسوس عباده” است.
- مشکل رهبانان(۳۱توبه) :
۱- ولایت تکوینی عیسی(ع) را به الوهیت خوانش کردند.
۲- نااهلان در جای ولایت تشریعی نشستند…
۳- زمامداری ولایتیه را هم به تملیکیه (ارباباً من دون الله) تبدیل کردند و دوره سیاه قرون وسطی بنیان نهادند! - غلوها درباره اولیاء، دینداری بیشتر نبوده، دنیا خواهی در سایه دین بازی بوده است…
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه ششم
ولایت تشریعی
اعتباری است؛ جعل دارد و غصب دارد؛ بخلاف ولایت تکوینی!
هیچ مورد(از اب و جد تا حاکم) همراه با برده کردن نیست!
مفهوم رقیبِ ولایت در قرآن: ارباب
۱- آیه۳۹یوسف (ارباب متفرق مقابل الله)
۲- آیه۸۰ آل عمران (منع ارباب گرفتن ملائک و انبیاء)
۳- آیه۳۱توبه (منع ارباب گرفتن عالمان دینی)
– تقلید ممنوع در نظر شهید مطهری (https://lib.eshia.ir/11051/20/173)
۴- آیه۶۴ آل عمران (آیه انقلابی برای همکاری با مسیحیت در نفی ارباب دینی )
– این آیه دو قرن بعد قرون وسطی آمد
– اگر مانع ظهور دین حق نمی شدند، رنسانس اسلامی در اروپا حاصل می شد
– اما مسلمین خود دچار ارباب و استبداد دینی شدند؛ امامت تبدیل به خلافت و خلافت تبدیل به سلطنت شد!
– سخن رشید رضا در المنار (https://lib.eshia.ir/41753/11/214/%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86) درباره مجسمه معاویه در برلین
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه هفتم
وِلایت / وَلایت
وِلایت= محبت و نصرت / وَلایت= سرپرستی.
جوهر مشترک معنایی در هردو هست اما در واقعیت ایندو چه نسبتی به هم دارند؟
وَلایت، جایی است که مردم با حاکم وِلایت داشته باشند.
ارباب، رقیب ولایت
با سه گانه مواجه ایم نه دو گانه:
ارباب، ولاء منفی، ولاء مثبت!
ولاء منفی، ولایت است اما منفی است؛ ارباب اصلا ولایت نیست، سلطه و غلبه است.
ارباب از دو حیث با ولاء مثبت و از یک حیث با ولاء منفی فرق دارد
فرق “لایتخذ بعضنا بعضاً ارباباً من دون الله” با “لا تتخذوا الیهود و النصاری اولیاء”؟!
اسلام “وصایت ” دارد نه “ولایتعهدی”
شیعه قالتاق!
شیعه قالتاق، جریانی که سر نام علی(ع) جنگ فرقه ای می آفریند اما سبک سیاسی اموی را اسلام می داند!
چهل سال بعد از انقلاب اسلامی هم غدیر را ناقص جشن می گیریم!
دو غدیر امیرالمومنین و دو بیعت بی نظیر مردم
خطبه ۲۲۹ (https://ahlolbait.com/content/16015/%D8%AE%D8%B7%D8%A8%D9%87-229-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D9%87)؛ روز بیعت با امیرالمومنین روز جشن عمومی مردم
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه هشتم
ولایت طولی، ولایت عرضی
ولاء، شبکه اتصالات جامعه است نه فقط یک ولیّ
ولایت طولی مثل ولایت پدر و جد و حاکم که یکطرفه است.
ولایت عرضی، ولایت طرفینی و متقابل افراد جامعه است.
آیات ولایت عرضی
۱⃣ آیه۷۲ انفال؛ ولاء محبت و نصرت
۲⃣ آیه۷۱ توبه؛ ولاء تواصی
همه افراد جامعه در شبکه اتصالی هم باید پناه و نصرت به هم دهند، هم به معروفها امر و از بدی ها همدیگر را نهی کنند.
بیان علامه طباطبایی (https://lib.eshia.ir/50081/9/455)
گستره این ولاء حتی مستضعفان عقیدتی را می گیرد (صحیحه عمربن ابان (https://lib.eshia.ir/11005/2/405/%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%87))
جامعه نباید به طبقه امر کننده و امر شونده تقسیم شود/ آثار مخرب آن…
نگاهی به مسائل جاری اجتماعی کشور
این ولاء در برخی موارد جای ولایت طولی هم می نشیند ؛ مثل ولاء عدول مومنین بر اطفال بی سرپرست (در فرض فقدان حاکم شرع)
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه نهم
ولایت عرضی
- ولایت عرضی یک ولایت طبقاتی نیست؛ عمومی و متقابل است
کجا “بعض” یعنی گروهی خاص و در کدام تعبیر یعنی همه و متقابل؟
بررسی دو دسته آیات با تعبیر “بعضهم من بعض” یا…
شدت ولایت در علما و مومنین، آنرا طبقاتی و یکطرفه نمی کند؛ مسئولیت های دوگانه این ولایت را بیشتر می کند (روایت حارث بن مغیره (https://lib.eshia.ir/11008/2/22)) - ولایت عرضی، جامعه ساز (چنانچه طولی، حکومت ساز)
آسیب نگاه های اخلاقی- تربیتی به مفاهیم سیاسی و اجتماعی
لزوم جامعیت در اسلام شناسی؛ اول تمام بعد کمال
تقلیل مفهوم اخوت در نگاه های اخلاقی-تربیتی
در نگاه بلند عارف اجتماعی آیت الله شاه آبادی
سیره رسول الله و فن کوزه گری او؛ هرجا محبت اهلبیت پیوند اجتماعی و ائتلاف قلبی نمی آفریند، معلوم است خرابش کرده اند!
انقلاب ما و احیای این پیوند اجتماعی؛ جملات عجیب امام خمینی (http://www.imam-khomeini.ir/fa/C207_42145/_%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%85%DB%80_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%AA%D8%A7_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C) در اینباره
رهبر انقلاب (https://eitaa.com/farsna/219720): ما در مساله اتحاد دلهای مردم متاسفانه مشکلات و عقب ماندگی های داریم!
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه دهم
تصحیح معنا و جایگاه اخوت
اخوت در جامعه همان ولاء عرضی است که در ۱۰حجرات و ۱۰۳ آل عمران و سیره رسول الله(ص) بیان شد
روایات کافی (https://lib.eshia.ir/11005/2/168)
دو فروکاست و تقلیل گرایی درباره این روایات:
۱. فروکاست اخلاقی؛ در حالیکه به یک امر مهم سیاسی-اجتماعی می پردازند با باطن اخلاقی:
– تَتَواخَوا علی هذا الامر!
– خرج من ولایه الله
– فاذا فعلتَ ذلک وصلتَ ولایتکَ بولایتنا (ولاء عرضی به طولی)
– یُناصِحُهُ الولایه
۲. تقلیل به دوست و دوستیابی
این ولاء شامل ضعفاء شیعه و مسلمان هم می شود!
غیبت کردن (https://www.hadithlib.com/hadithtxts/view/25015628) از گناهکار خروج از ولایت الله است!
مفضل (https://hadith.net/PrintSourceText.aspx?n=3800&e=54849&p=1) از پول امام صادق(ع) برای ترمیم ولاء عرضی و حل منازعات مصرف می کرد!
توجهاتی مهم در کاستی های ما در این جهات دین!
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه یازدهم/ بخش چالشها و قواعد
چالش اول: جانب پیوند اجتماعی(ولاء عرضی) بگیریم یا جانب حق و جلوگیری از انحراف!
مرور آیات ۷۷تا۹۴ طه
توحید مهمتر است یا وحدت اجتماعی؟!
هارون در تزاحم دو امر موسی (توحید و وحدت)!
ولیّ با مفتی فرق دارد؛ باید مقام تحقق را لحاظ کند!
منشور روحانیت (https://farsi.khamenei.ir/file/after-15khordad/46.htm) امام در اینباره چه دارد؟
اگر هارون بیش از تبیین (آیات ۹۰و۹۱) جلو می رفت، نه وحدت می ماند نه توحید برمی گشت!
انتظار ید بیضاء برای جمع دو ضرورت!
معنای دقیق فرمایش شهید مطهری: در منطق اهل حق، عدالت بر وحدت و حق بر جماعت تقدم دارد!
خطبه۱۳۱ (https://ahlolbait.com/content/14936/%D8%AE%D8%B7%D8%A8%D9%87-131-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D9%87) به ما می گوید ولاء عرضی و پیوند اجتماعی که شکست نه عدالت اجتماعی برقرار نه انحراف از حق تصحیح می شود
خطبه۱۶۸ (https://ahlolbait.com/content/15583/%D8%AE%D8%B7%D8%A8%D9%87-168-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D9%87) قاعده ای می گوید که حق آسان گرفته شود(توخذ الحقوق مسمحه)
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه دوازدهم/ بخش چالشها و قواعد
دوگانه های مهم: وحدت_عدالت / جماعت(اکثریت)_حق
گاهی جانب وحدت و جماعت گرفتن، حفظ ولاء عرضی است اما حق و عدالت را به محاق می برد!
گاهی جانب حق و عدالت گرفتن و بی خیال اکثریت و جماعت شدن، ولاء عرضی را می شکند و حرکتها را شورشی و زوری می کند!
منطق عملی ائمه تشیع: بر حق و عدل ماندند؛ نه منحل در کل شدند و نه تبدیل به یک گروه شورشی و خوارجی شدند!
مقایسه این منطق با معتزله که تا تفتیش عقاید رفتند!
قاعده: برحق می ایستد تا جماعت را ببرد؛ با وحدت اجتماعی پی تحقق عدالت می رود
(خ۱۳۱)
تبیین مطلب با خطبه های ۷۴،۱۶۲،۵۴و۵ نهج البلاغه
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه سیزدهم/ بخش چالشها و قواعد
چالش حق_جماعت
عمای دو امام:
صلح امام حسن(ع) بخاطر “صلاح امت”/ خروج امام حسین(ع) بخاطر “اصلاح امت”
“حقن دماء” یا “بذل مهجه”؟!
آیا امام مجتبی(ع) جانب جماعت و اباعبدالله(ع) جانب حق را گرفت؟!
چرا امام حسن(ع) یک ایالت مستقل برای حق جدا نکرد (مثل راهی که ارتدوکس_کاتولیک در مسیحیت و حکونت اموی اندلس در عهد عباسیان طی کرد)؟
تفاوتها دو سیره:
۱٫ امام در نظام / امام در نهضت
۲٫ ادامه جنگ قبل با معاویه / نه به بدعت ولایتعهدی و سلطنت
در دوگانه حق_جماعت نیست:
– “نه” گفتن به رای اجباری ، جماعت و اکثریت نمی خواهد و الا شرافت ها منحل می شود!
– “اثبات و استمرار” همراهی جماعت را می خواهد و الا سبک علوی به ضدش بدل میشود.
امام حسن(ع) کشور شیعی نساخت چون رهبر امت بود نه صرفا امام شیعه!
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه چهاردهم/ بخش چالشها و قواعد
چالش بردن مردم به بهشت!
این چالش در دوره مدرن جلوه کرده: جامعه دارای تکثرهای واقعی و ساختگی/ راه های بهشت ثابت!
دو دیگری راه درست: قائلین به دولت مدرن/ مشرب های طالبانی
صورت درست مساله:
– هر حکومتی به آخرتی می برد (برهان عقلی/ قرآن: ۴۱قصص؛ ۲۸ابراهیم)
– حکومت اسلامی نمی تواند غیر بهشت ببرد.
خطبه ۱۵۶؛ تصرح امیرالمومنین(ع)
این اطاعت همان نقطه اتصال ولاء عرضی به طولی است؛ “عطاکردنی” است با دو ویژگی(خ۱۶۹ (
در بیان رهبر انقلاب اسلامی(۹۳/۲/۲۳):
تسهیل کار، هموار کردن راه؛ نه زور و تحمیل
الزام ها و اجبارهای شرعی چه؟
نمونه از سیره علوی (بدعت نافله جماعت)
الکافی ج۸ص۶۲و۶۳
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه پانزدهم
الزامات و اجبارهای شرعی
نقضی برای دوتا از مبادی بحث:
۱. ولایت تشریعی، از سپهر درون انسان(آگاهی و اختیار) می گذرد؛ اجبار چرا؟
۲. حمل مردم به بهشت(خ۱۵۶)، عطا کردن اطاعتِ غیر اکراهی می خواهد(خ۱۶۹)؛ اجبار چرا؟
فلسفه حدود
حدود، مجرم را به زور بهشت نمی برد، راه های عقلایی و فطری بهشت رفتن را از رهزن پاک می کند…
نمونه هایی از احکام الزام و اجبار
۱⃣ تقسیم عادلانه ارث برای ضایع نشدن حق ضعیف(الکافی ج۷ص۷۷)
۲⃣ ابطال طلاقهای بدعی و ظلم به زنان
(الکافی ج۶ص۵۷)
۳⃣ برخی الزامات در حوزه خانواده
اجبار به نفقه به قدر کفایت(وسائل ج۲۱ص۵۰۹)
وجوب تخییری کفاره ی(ایلاء یا ظهار) یا طلاق؛ نه اسیر نگهداشتن زن
(وسائل ج۲۲ص ۳۴۱و ۳۴۹)
آیا اینها نقض قاعده جلسه قبل(حفظ پیوستگی اجتماعی) است؟!
امیر المومنین(ع) ولی امر شد اما بر برخی از همین موارد تازیانه یا شمشیر نکشید ،بخاطر گسست اجتماعی(الکافی ج۸ص۵۸و۵۹)
۴⃣ اجبار به زیارت نبی(ص) در صورت ترک کلی(الکافی ج۴ص۲۷۲)
اشکال اجبار مستحب(السرائر ج۱ص۶۴۷)
پاسخ فقهاء که ترک کل تهاون بر نبی(ص) است و واجب کفایی است(الدروس ج۱ص۴۷۳/ جواهر ج۲۰ص۵۱/ و…)
مشروط به اینکه اگر از فقر است، زیارت از بیت المال تامین شود.
ترک کلی اذان در شهر مسلمان!
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه شانزدهم
️ تعمیم الزام با ادله امر به معروف
آیا نقض قاعده پیش گفته(حفظ پیوند اجتماعی) است؟!
روایت ریان بن صلت
بستره “النصیحه خشنه”:
– جاسوسی برادر زاده امام کاظم(ع)
– تهمت عدم طیب مولد به امام جواد(ع)
– شکایت برادر از امام رضا(ع)
– معارضه های سیاسی: دیباج/ زیدالنار/ ابراهیم(قصاب)
امام رضا(ع) برای امر به معروف به روی دیگر ولایت عرضی پرداخت:
– هزار دینار بدهی ابراهیم را داد…
– در ماجرای شکایت فرمود: از همراهی و احسان به شما کوتاهی نمی کنم!
️سبک علوی و سبک اموی بردن بهشت!
روایت عمار بن ابی الاحوص
حضرت امیر(ع): فِی حَمْلِ عِبَادِ اَللَّهِ عَلَى أَحْکَامِ اَللَّهِ اِسْتِیفَاءُ اَلْحُقُوقِ وَ کُلُّ اَلرِّفْق
* مطلب مرتبط: وقتی نصیحت هم خشونت میشود!
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه هجدهم
جامعه نبوی الگوی کار امیرالمومنین(ع)
زیر ساخت های اجتماعی ِ حکمرانی دینی:
اتصال به دین(ولاء طولی): فعقد بملته طاعتهم
اتصال اجتماعی ذیل دعوت به دین(ولاء عرضی): جمع علی دعوته الفتهم
کارآمدی دین برای دنیای مردم(التفّت المله بهم فی عوائد برکتها)
امور حکمرانی را تثبیت و منعطف می کند:
قد تربّعت الامور بهم / تعطّفت الامور علیهم
(خطبه قاصعه (https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=13&lid=0&catid=27062&mid=81943))
مشکل حکومت در دوره معاصر علوی؛ قطع این اتصالات
گسست اجتماعی: صرتم بعد المولاه احزاباً (https://ahlolbait.com/content/12794/%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%88-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%AE%D8%B7%D8%A8%D9%87-192-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D9%87-%D9%82%D8%A7%D8%B5%D8%B9%D9%87%D8%9B-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-14-%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%B4-%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86)
شکاف سیاسی بین مردم-حاکم؛ میثاقی که حرم خداست! (وضعه الله لکم حرماً فی ارضه)
سه پیوست بر همه سیاستها و اوامر حکومتی علوی: میانگین استحقاقها، عدالت فراگیر، رضایت عمومی (نامه ۵۳)
راهبرد علوی: خلق اراده عمومی!
دولتی که از این راه نرود حتما به یکی از دو دیگریِ حکومت علوی دچار می شود:
۱. سلطه و زور / ۲. سکولاریزم و بی خیالی ارزشها!
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه نوزدهم
خلق اراده عمومی(۱)
راهبرد اصلی حکمرانی در یک مردمسالاری دینی
زیر ساخت اصلی آن، اتصالات اجتماعی-سیاسی (ولاء عرضی و طولی)
پیوست سیاستها: اوسطها فی الحق، اعمها فی العدل، اجمعها لرضا الرعیه(نامه۵۳)
حکمت۴۷۶ (https://nahjolbalagheh.org/hekmatha/hekmat476) ؛ آثار منفی سخت گیری و ستم: ترک وطن، شورش
خلق اراده عمومی، محتاج معروف سازی ارزشها
خطبه۸۷ (https://ahlolbait.com/content/12963/%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%88-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%AE%D8%B7%D8%A8%D9%87-87-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D9%87%D8%9B-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85): آموزش احکام/ لباس عافیت با عدالت/ فرش کردن معروفها با قول و فعل
بدون هنجار و معروف شدن ارزشها، امر و نهی به آن مشکل می شود
چرا نفرمود امر به واجب و نهی از حرام؟!
موثقه مسعده بن صدقه (https://lib.eshia.ir/11005/5/59)
صحیحه داود الرقی (https://lib.eshia.ir/11005/5/64)؛ ذلت مومن در تعرض به امری که از عهده اش خارج است!
استطاعت و قدرت و فراهم سازی احتمال تاثیر، “شرط واجب” نه “شرط وجوب” برای حاکمیت اسلامی
قدرت دهی به آمر به معروف فقط با ابزارهای قضایی نیست؛ افزایش احتمال تاثیر در فضای عمومی است.
خلق اراده عمومی + تدبیر اجتماعی توسط امیرالمومنین(ع) در مساله ناهنجاری اجتماعی زنان کوفه
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه بیستم
خلق اراده عمومی(۲)
تفاهم و تعاهد اجتماعی
آیه۱۲ ممتحنه
یعت بر ترک محرمات اصلیه چه معنایی دارد؟!
آیه۵۳ نور، قسم خوردن بر “طاعت معروفه” را نهی می کند؛ بیعت هم مثل قسم!
بیعت تاکیدی، اجتماع دو سبب
در ۵۳ نور، فاعل مذمت شده نه فعل
“بیعت نصرت” در جنگ و صلح ها غیر از بیعت اسلام و اصل حاکمیت؛ نشانه حکمرانی مردمی است.
کوتاهی های مردم در جنگهای حضرت امیر(ع) و امام حسن(ع)، ناقض بیعت سیاسی برای حاکمیت آنها نبود.
بیعت زنان مسلمان هم بمثابه بیعت مکرر مردان در جنگ و صلح
بیعت، یک تعاهد اجتماعی است و متعلق خود را کاملا معلوم می کند.
موارد شمارش شده ذیل ۱۲ممتحنه:
– احتباء و خلوت با نامحرم (الکافی ج۵ص۵۱۹ (https://lib.eshia.ir/11005/5/519))
– برخی احکام عزاداری زنان (تفسیر برهان ج۵ص۳۵۷ (https://lib.eshia.ir/71664/5/357))
اینها قابل جمع با بیعت های مکرر است.
بینش رهبر انقلاب در اینباره: “مردم و ارزشهای الهی باید باهم توأم شوند و حرکتها و جوامع را شکل بدهند”(۹۰/۱۰/۷)
نمونه تعاهد امیرالمومنین با ناهنجاری اجتماعی مردان کوفه (السوق فی ظل دوله الاسلامیه ص۶۹ (https://ito.lib.eshia.ir/80839/1/69))
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه بیست و یکم
خلق اراده عمومی (۳)
سنت های خوب
خلق اراده عمومی گاه بشکل نهضت و تغییر است و گاه حفظ و تثبیت و انتقال به نسل بعد
حضرت امیر(ع) در آیین حکمرانی بدین هم پرداخت: لاتنقض سنه صالحه …(نامه۵۳)
اصطلاح عام و خاص سنت
مگر دین ناقص است که بزرگان امت سنت بگذارند؟! مگر کسی غیر از نبی(ص) حق سنت گذاری دارد؟
فرمود: “صدور هذه الامه” نه انحصاراً پیامبر(ص)؛ نه “سنت های صدر اسلام”!
– تعبیری که مانع سلفی گری است.
این سنن، تشریع تازه نیست، صورت فرهنگی اجتماعی دادن و تجسم بخشی به یک ارزش است.
– از ابزار ولایت در راهبری جامعه است که حضرت در عهدنامه آورده
– جنگ سنت های اجتماعی رقیب در دنیای ما
مثالها…
بیان علمی آیت الله جوادی آملی در اینباره (اصل نهم از مقدمه کتاب مفاتیح الحیات)
علت غایی این سنن:
۱⃣ موجب الفت اجتماعی شود (اجتمعت بها الالفه) همان تقویت ولاء عرضی
– خیر خاص و خیر عام این سنن
– رسومی که جای الفت تفرقه و گسست می آفریند “صالحه” نیست؛ مثل برخی رسوم ۹ربیع و…
۲⃣ موجب اصلاح و تعالی جامعه شود (صلحت علیها الرعیه)
– تجسم یک ارزش در آداب و رسوم، بقاء آن و انتقال به نسلها را ممکن می کند
– جامعه بی مادر، ضرورت تکریم مادری
– لطیفه ی غیر توقیفی بودن حکم #حجاب و امکان فرهنگی و بومی کردن آن.
• علت نظر متفاوت حضرت امیر(ع) و امام کاظم(ع) درباره جشن های نوروز!
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه بیست دوم
خلق اراده عمومی(۴): پیشران ها
۹نفر جلودار خلق اراده عمومی اعتراض علیه عثمان
خطبه۱۳۶: بیعت حضرت امیر(ع) فلته و ناگهانی نبود/ تقاضای اراده عمومی برای ادامه نهضت.
فرق جلوداری در خلق اراده عمومی و نیابت از مردم؟!
پیشرانهای اراده عمومی در روایات:
“جنبش میامین” (الکافی ج۸ص۲۴۷ (https://lib.eshia.ir/11005/8/247)): زندگی سازان
“اهل معروف” که جلب توجهات می کنند (الکافی ج۴ص۲۵ (https://lib.eshia.ir/11005/4/25))
این همان دو ضلع ولاء اجتماعی و عرضی در آیات ۷۲انفال و ۷۱توبه است
فن آوری اجتماعی ساخت عمل صالح از ایمان مردم (رهبر انقلاب ۱۴خرداد۱۴۰۱ (https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=50381))
تعبیر دیگر: “میامین الرأی” (وقعه صفین ج۱ص۹۲ (https://ito.lib.eshia.ir/84752/1/92))/ مقابل: “عاجز الرأی” (الکافی ج۲ص۲۹۹ (https://lib.eshia.ir/11005/2/299/%D8%B9%D8%A7%D8%AC%D8%B2))
زندگی سازی، ارزش سازی، پختگی نظر؛ سه خصوصیت جلوداران
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه بیست و سوم
ولاء منفی
یادآوری وِلایت و وَلایت
دو دیگری: سلطنت / ولاء منفی
آیه۹۳ بقره ؛ تصویر ولاء منفی
“ولیجه” واژه ای برای ولاء منفی
آیه۱۶ توبه و روایات ذیل آن (http://alvahy.com/%D8%AA%D9%88%D8%A8%D9%87/16) برای ولائج
روح المعنای ولیجه: کسی که در قلب جا گرفته و محرم و تکیه گاه می شود
مصادیقش: خلفایی که بدون سلطه پذیرش شدند، خنیاگران کنار سلاطین اموی، ستاره های سرگرمی و…
سلطنت، وَلایت را می دزد و ولائج، وِلایت را!
رمضان ۱۴۴۵ / جلسه بیست و چهارم(آخر)
ولاء منفی(۲)
معمای قرآنی:
– ۷۵نساء؛ مستضعفینی که ولیّ می خواهند!
– ۱۵۰ اعراف ولیّ ای که مستضعف شده است!
جامعه اول وَلایت ندارد؛ جامعه دوم، وِلایت را برده اند(ولاء منفی).
روح المعنای “ولیجه”
سلبریتی ها مصداقی امروزین از ولیجه (تعریف فرهنگ لغت کمبریج)
اینستاگرام، شبکه اجتماعی ای تصویر پایه؛ لوازم طبیعی آن…
سلبریتی ها اول گروه مرجع را جابجا و بعد فرهنگ و افکار عمومی را سطحی می کنند
دموکراسی های لیبرال هم اینان را مضر به تصمیمات درست می دانند!
– ژان ژاک روسو و منع نامزد شدن بازیگران در انتخابات
– جورج مونبیو و نقش سلبریتی ها در اولویت ها
پس در خلق اراده عمومی یا منحل کردن آن موثرند
را از این قدرت نرم برای مقاصد انسانی و الهی استفاده نمی شود؟!
– پایگاه اقتصادی و اجتماعی این طبقه همسو با سرمایه داری جهانی است
قرآن قله های فسق جوامع را مترفین می خواند(۱۶ اسراء)
برخورد با برخی مظاهر اتراف در شرع:
– حکم سفه و منع تصرف در اموال تبذیرکننده
(مفتاح الکرامه ج۱۶ ص۱۲۹ (https://lib.eshia.ir/10159/16/129))
– برخورد حضرت امیر(ع) با داماد خود (بحار ج۴۰ص۹۱ (https://lib.eshia.ir/11008/40/91))
دو گونه مجازات چهره ها:
۱. قضایی: تخریب خانه های چهره های متخلف پیوسته به معاویه
۲. مدنی: بایکوت اجتماعی مخلّفون از امر جامع(۱۱۸توبه)