قرآن آبادی مسجد را به شیکی ساختمان و زخارفش نمی داند؛ به ایمان و اقامه و نترسیدن از غیر خدا می داند:

إِنَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللّه ِ مَنْ آمَنَ بِاللّه ِ وَالیَومِ الْاخِرِ وَأَقامَ الصَّلَاهَ وَآتَى الزَّکاهَ وَلَمْ یَخْشَ إِلَا اللّه َ فَعَسَى أُولئِکَ أَنْ یَکُونُوا مِنَ المُهْتَدِینَ.(توبه:۱۸)

ابوذر وقتی از معنای عمارت مساجد پرسید، رسول الله(ص) به نوع مصالح و معماری پاسخ نداد؛ به کارهای آدمیان در آن، عمارت را معنا کرد؛ که: در باطل فرو نروند، به لهو و بیهوده مشغول نباشند، پی سود و تجارت در آن نباشند…(مکارم الاخلاق ج۲)

برای اینکه باور کنی عمارت مسجد به بناء اش نیست؛ به مومنین در آن است؛ روایات مساجد آخر الزمان، تعبیری شایع دارد:

مَسَاجِدُهُمْ عَامِرَهٌ وَ هِیَ خَرَابٌ مِنَ الْهُدَى

در بناء آبادند اما در هدایت خراب! (بحار ج۱۴)

مساجد پرزخارف زمانه ما را می گوید. اصلا خودِ مسجدالحرام و مسجد النبی کنونی را می گوید که با همه شکوه ظاهرش، نترسیدن از غیر خدا درش جرم است و مجازات دارد!

غزه این ماه ها تمثال “لم یخش الا الله” است؛ دقیقاً نقطه مقابل مساجد آخرالزمان: بنای مساجدش ویران، اما در هدایت آباد!

انگار ذیل آیه ۱۸توبه آنها را نشانه گرفته:

فَعَسَی اُولئِکَ اَن یَکُونُوا مِنَ المُهتَدین: پس امید است که اینان رهیافتگان باشند!

کج راه ها، معلوم تر و راه، نمایان تر شد!

محسن قنبریان